05/04/2021 05:36
Là cán bộ Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy Cửu Long, năm 1983, tôi sang công tác ở đoàn chuyên gia Việt Nam tại tỉnh ComPôngSaPư - Cam-pu-chia. Năm 1985, anh Sáu Kỳ là Ủy viên thường vụ Tỉnh ủy sang thay anh Tư Toàn (Trưởng đoàn) hết thời gian công tác, về nước. Là chuyên gia ngành Tuyên giáo, Bí thư Chi bộ đoàn nên tôi thường được gần gũi làm việc với anh Sáu.
Từ năm 1979, Việt Nam giúp nước bạn Cam-pu-chia theo cơ chế: Trung ương giúp trung ương, tỉnh giúp tỉnh, nên mãi đến năm 1985 vẫn còn tình trạng “trên cứng, dưới mềm”, cơ sở xã ấp còn bỏ trống, sản xuất khó khăn, khô hạn, mất mùa, người dân nhiều xã ấp phải ăn củ rừng thay cơm. Tỉnh ComPôngSaPư có Quốc lộ 04 đi qua, nhưng địa bàn rừng núi, giao thông huyện, xã, ấp rất khó khăn. Tàn quân Pôn Pốt dựa vào thế lực phản động nước ngoài ẩn náu trong dân, chống phá chế độ mới.
Anh Sáu chỉ đạo chuyên gia phối hợp lực lượng vũ trang Việt Nam đứng trên địa bàn cùng cán bộ tỉnh bạn xây dựng thực lực chính trị: Đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể từ tỉnh, huyện, thị đến xã, ấp. Tham mưu cho bạn huy động sức dân mở đường giao thông tới tận xã, ấp; khôi phục sản xuất, ổn định đời sống cho nhân dân; đẩy mạnh công tác bình định vận truy quét tàn quân địch.
Phương cách chỉ đạo quyết liệt của anh Sáu làm thay đổi lề lối làm việc của chuyên gia và cán bộ bạn: ngày ngày quanh quẩn nơi công sở, đã khắc phục khó khăn thường xuyên đi thực tế giúp cơ sở xã ấp mạnh lên. Kết quả trong thời gian ngắn chỉ hơn một năm: giao thông tới vùng xa, vùng sâu không còn quá khó khăn ách tắc; sản xuất, đời sống của người dân được cải thiện; tàn quân Pôn Pốt trong nội tỉnh lần lượt ra đầu thú và được công khai trước dân. Phương cách chỉ đạo có bài bản, độc đáo của anh Sáu đã xoay chuyển được tình thế, giúp bạn mạnh lên từ cơ sở; được chuyên gia Trung ương họp biểu dương lấy đó rút kinh nghiệm cho chuyên gia toàn quốc.
Đến năm 1988 - 1989, đất nước Cam-pu-chia hồi sinh, Bạn đã trưởng thành, tự lực quản lý được đất nước, toàn bộ chuyên gia và quân tình nguyện Việt Nam rút về nước. Khi trở về Việt Nam (tỉnh Cửu Long), anh Sáu được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc tỉnh. Lúc đó, tôi là cán bộ của Ban Tuyên giáo, kiêm Ủy viên không thường trực Mặt trận Tổ quốc tỉnh, nên có dịp gặp lại anh Sáu nhiều.
Sau khi tỉnh Cửu Long được chia tách thành 02 tỉnh Vĩnh Long và Trà Vinh (tháng 4/1992), tháng 5 năm 1995, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ban hành Thông tư 04 về cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng cuộc sống mới” ở địa bàn dân cư. Với tác phong của người từng là cán bộ Đoàn, làm công tác tư tưởng của Đảng, có tầm nhìn xa, năng lực tổ chức thực hiện tốt, thấy cuộc vận động có nội dung toàn diện, nếu chỉ có Mặt trận làm theo chức năng vận động thì kết quả không lớn, nên Anh đề xuất với Thường trực Tỉnh ủy ra chỉ thị, được Tỉnh ủy tán thành, giao cho Anh soạn thảo. Anh thêm vào nội dung “Trên cơ sở phong trào xây dựng cuộc sống mới ở địa bàn dân cư ra sức củng cố thực lực chính trị (Đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể) ở cơ sở”. Sau khi Chỉ thị 01 của Tỉnh ủy Vĩnh Long ban hành đã được Ban thường trực Mặt trận Tổ quốc Trung ương bổ sung nội dung này và triển khai thực hiện trên toàn quốc.
Là cán bộ lãnh đạo năng động, sáng tạo, không dừng lại ở nội dung Chỉ thị 01, một năm sau, Anh lại đề nghị Tỉnh ủy phát động cuộc vận động thứ hai, đó là “Xây dựng nếp sống văn minh nơi công cộng”. Như vậy, cả hai cuộc vận động bao trùm tất cả mọi đối tượng, từ cán bộ, công nhân viên đến người dân bình thường trong tỉnh đều thực hiện.
Sau thời gian phấn đấu, đời sống văn hóa, xã hội của Nhân dân được nâng lên nhưng đời sống sinh hoạt vẫn còn nhiều khó khăn. Ở nông thôn, người dân còn chân trần đạp đất, cầu khỉ dăng dăng, nhà nhà đốt đèn dầu, gió mưa lầy lội. Anh Sáu mạnh dạn đề ra khẩu hiệu: “Đường thông xe hai bánh, điện sáng đến mọi nhà”. Điều này đã được cán bộ và Nhân dân hưởng ứng và tích cực thực hiện. Sau ba, bốn năm xã, ấp nào cũng có đường giao thông, mạng lưới điện, nước sạch từng bước được mở rộng. Vẻ đẹp công trình đã đi vào ca dao mới Vĩnh Long:
“Quê mình xóm nhỏ xưa nghèo
Chiến tranh tàn phá bưng bầu khó đi
Bây giờ đường xá phẳng lì
Nhựa cao láng mặt xe đi dễ dàng
Ngày nào cầu khỉ khó sang
Mưa trơn, đường trượt trẻ con ngại ngùng
Mà nay lối rộng ung dung
Đường đan, cầu đúc mặt bằng dễ qua
Tình quê xóm nhỏ đậm đà
Bình minh nhộn nhịp, chiều tà đông vui”.
(Báo Vĩnh Long- ngày 02/02/2021)
Đã qua hơn 02 thập niên sau ngày giải phóng nhưng hậu quả của chiến tranh còn hết sức nặng nề, nền kinh tế chưa phát triển, còn nhiều trẻ em khuyết tật, mồ côi, người dân nghèo bệnh hoạn, người cao tuổi sống cô đơn cần được bảo trợ… Trăn trở lời Bác Hồ dạy, rằng “Độc lập mà dân nghèo đói thì độc lập có ý nghĩa gì”. Nặng lòng với những mảnh đời bất hạnh, anh Sáu tìm đến Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo Thành phố Hồ Chí Minh để học hỏi kinh nghiệm thành lập Hội ở Vĩnh Long.
Tháng 8/2002, Ban Chấp hành lâm thời Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo Vĩnh Long được thành lập. Những buổi đầu quá nhiều khó khăn, lúng túng: không có kinh phí, không có nơi làm việc, không có cán bộ chuyên trách, không có cán bộ cấp trên hướng dẫn chỉ đạo. Không chùn bước trước khó khăn, Anh vận động các vị lãnh đạo nghỉ hưu làm Chủ tịch Hội nhưng không ai chịu làm và cuối cùng Anh phải kiêm nhiệm gánh vác.
Năm 2004, anh Sáu có quyết định nghỉ hưu. Nhớ lời Bác Hồ: “Trong bầu trời này không có gì quý hơn Nhân dân”. “Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm”. Nghĩa Đảng, tình dân không thể “an trí”, anh tiếp tục làm Chủ tịch chuyên trách Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo của tỉnh. Bước đầu Hội đề ra 06 chương trình mục tiêu: (1) mổ mắt miễn phí cho người mù nghèo; (2) mổ tim bẩm sinh cho trẻ em; (3) cấp xe lăn, xe lắc cho người khuyết tật; (4) bếp ăn miễn phí cho bệnh nhân nghèo ở các bệnh viện; (5) hỗ trợ đột xuất trường hợp đặc biệt khó khăn; (6) phẫu thuật bệnh phụ khoa cho phụ nữ nghèo.
Thực hiện 06 chương trình mục tiêu trên, lúc đầu vận động các nhà tài trợ về chi phí mổ tim cho trẻ em và người lớn gặp không ít khó khăn, nhưng anh Sáu vẫn kiên trì thuyết phục: “chi phí cho mỗi ca mổ tim từ 50 - 70 triệu đồng, nhưng giữ được mạng sống của một đứa trẻ; còn người lớn là trụ cột gia đình, nếu không phẫu thuật tim giúp họ thì gia đình suy sụp, trẻ con cũng suy sụp theo...”. Được các nhà tài trợ tán thành, ủng hộ. Nhờ đó đến cuối nhiệm kỳ tổng kết chương trình mổ tim đã đạt hơn 500 ca (tăng gấp 10 lần kế hoạch đề ra). Ngoài ra, còn vận động giúp phẫu thuật tim cho các tỉnh bạn Tây Nam Bộ.
Đầu năm 2011, Tỉnh ủy quyết định hợp nhất 02 hội: Hội Bảo trợ Người tàn tật, Trẻ mồ côi và Hội Bệnh nhân nghèo lấy tên là “Hội Bảo trợ Người tàn tật, Trẻ mồ côi và Bệnh nhân nghèo tỉnh Vĩnh Long”. Tháng 3/2011, Đại hội tổng kết nhiệm kỳ bầu ban chấp hành mới, anh Sáu được Ban chấp hành tín nhiệm tái đắc cử Chủ tịch Hội. Đến giữa năm 2011, UBND tỉnh có quyết định cho các hội đặc thù thành lập hội cơ sở. Nhận thấy đây là cơ hội, Anh chỉ đạo hội cấp huyện, thị thành lập hội cơ sở trong thời gian sớm nhất. Chỉ trong khoảng năm, sáu tháng sau đã thành lập xong hội cấp cơ sở trong toàn tỉnh. Theo báo cáo của Hội bảo trợ Trung ương năm 2007, toàn quốc chỉ có Vĩnh Long và Cà Mau có 100% hội cơ sở.
Ở thời đại 4.0 này, người ta có thể “ngồi phòng lạnh chỉ đạo từ xa”, nhưng không! Vẫn tác phong sâu sát thực tế, Anh ngồi trên chiếc xe ôm hay lội bộ cùng các đồng chí lãnh đạo Hội đi khảo sát hầu hết số xã của tỉnh, đến từng nhà đối tượng, để biết họ có khó khăn gì cần giúp đỡ, để tự vươn lên trong cuộc sống. Đồng thời, qua khảo sát thực tế chỉ ra cho Hội cơ sở nhiều vấn đề cần giải quyết cho các đối tượng. Khoa học là con số. Theo thống kê kết quả tổng giá trị phúc lợi xã hội 03 cấp tự thân vận động trong 10 năm (2009 - 2018) tương đương 600 tỷ đồng. Nhờ đó hàng trăm, hàng ngàn trẻ em mồ côi, khuyết tật, bệnh nhân nghèo, người cao tuổi sống cô đơn trong tỉnh được bảo trợ để tự vươn lên trong cuộc sống. Theo báo cáo nhận xét của Hội Bảo trợ Trung ương: Hội Bảo trợ Vĩnh Long có nhiều sáng tạo trong hoạt động, thành tích dẫn đầu cả nước trong nhiều năm liền.
Năm 2005, tôi được Ủy ban Mặt mặt trận Tổ quốc tỉnh Vĩnh Long mời tham gia biên tập đề tài khoa học “Tinh thần yêu nước của đồng bào các tôn giáo tỉnh Vĩnh Long”. Khi nghiệm thu đề tài được xếp loại khá của tỉnh. Sở dĩ đạt được kết quả đó, phần lớn là nhờ công của anh Sáu - người cán bộ lãnh đạo xuyên suốt ở địa phương từ thời kháng chiến chống Pháp đến nay làm cố vấn đề tài. Ngoài kho tư liệu sống do Anh cung cấp, Anh còn tham kiến Mặt trận tổ chức cho chúng tôi gặp tín đồ, chức sắc các tôn giáo, hội thảo xác minh lịch sử… Do đó, công trình có nội dung phong phú được đồng bào các tôn giáo trong tỉnh phấn khởi, tự hào đón nhận.
Sau ba năm nghỉ hưu lần thứ hai, năm nay Anh sắp bước lên hàng thượng thọ: 89 tuổi đời, 65 tuổi Đảng, nhưng xem ra Anh còn rất phong độ, minh mẫn, sáng suốt. Tôi hỏi Anh bí quyết giữ gìn sức khỏe, Anh trả lời: gene cha mẹ truyền cho một phần, chủ yếu do mình siêng năng lao động, dùng cây nhà lá vườn, dùng những thức ăn nên thuốc, vui với niềm vui của người nghèo được trợ giúp tự vươn lên trong cuộc sống.
Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh về làm việc với tỉnh Vĩnh Long gặp anh Sáu, Phó Chủ tịch nói: “Chú Sáu tuổi cao trí càng cao, phấn đấu không mệt mỏi, hết mình vì người nghèo, thật xứng đáng anh hùng”. Đại hội thi đua yêu nước lần thứ 10 - năm 2020, anh Sáu được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới”.
Nhận danh hiệu Anh hùng Lao động, anh Sáu nói: “Đối với tôi, đây là vinh hạnh lớn, nhưng cá nhân anh hùng là do tập thể anh hùng. Tập thể đó là các thành viên lãnh đạo Hội, cán bộ, Nhân dân, các mạnh thường quân trong và ngoài tỉnh đã đoàn kết chung tay làm công tác xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội, không để ai bỏ lại phía sau”.
Cần nói thêm rằng, sự thành công của anh Sáu còn có công của người vợ ở phía sau là chị Trần Thị Mười - người phụ nữ trung hậu, đảm đang hơn 60 năm cùng Anh nuôi dạy con cháu phát triển kinh tế gia đình, để Anh an tâm công tác, cống hiến.
Ba mươi lăm năm kể từ ngày biết anh Sáu ở Cam-pu-chia đến nay đã để lại trong tôi nhiều cảm kính. Anh là một người không xuất thân từ khoa bảng, nhưng Anh được tôi luyện trong quá trình đấu tranh cách mạng với năng khiếu trời phú, năng động, có tầm nhìn xa, quyết đoán, năng lực tổ chức thực hiện tốt, tấm lòng rộng mở, không định kiến vùng miền, đoàn kết mọi tầng lớp, chính kiến trong xã hội, thực tiễn hơn lý luận, nói đi đôi với làm, phấn đấu không mệt mỏi, hết mình vì người nghèo.
TRƯƠNG CÔNG GIANG
(Nguyên Phó Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Vĩnh Long).
Qua chương trình, trên 200 người dân được khám bệnh, cấp thuốc miễn phí; 37 người dân có hoàn cảnh khó khăn được tặng thẻ bảo hiểm y tế, tổng kinh phí gần 60 triệu đồng.