ផលប្រយោជន៍នៃត្នោត

​នៅទីក្រុងត្រាវិញ  គេតែងឃើញដើមត្នោតដុះពីរបីដើមនៅមណ្ឌលលេខ២នៃសាលាមហាវិទ្យាល័យ។ នៅខាងឆ្វេងដៃតាមដងវិថីទៅកាន់បូជនីយដ្ឋានអ៊ំ ក្បែរផ្លូវបែកជាបីក៏ឃើញមានត្នោតពីរបីដើម។  នៅខាងមុខវត្តចម្ប៉ាអង្គរជ័យ(ចំការ)  វត្តស្រះនាគ  វត្តកំពង់ក្សាន្ត  ជាពិសេសនៅមុខខ្លោងទ្វារវត្តកោះកែវសិរី  ក្បែរផ្លូវជាតិ

លេខ៥៣ក៏មានដើមត្នោតដុះច្រូងច្រាងដែរ។  រីឯនៅតំបន់ជនបទវិញគេឃើញមានដើមត្នោតមិនតិចដែរដូចនៅមុខទីធ្លាសាលាអនុវិទ្យាល័យតឹងសើន ​វត្តឫស្សីមួយគុម្ព...ស្រុកថ្កូវ។  វត្តកញ្ចោងកំពង់លាវ  កញ្ចោងផ្នោរព្រីង...ស្រុកទីវកឹន។  លើទីឋានគូប្រុសមានចំនួនរាប់សិបដើម  វត្តចំប៉ីសោភ័ណ្ឌ...ស្រុកចូវថាញ់។  វត្តប្រខុប...ស្រុកយ្វៀនហាយនិងនៅកន្លែងដទៃជាច្រើនទៀត។

          ដើមត្នោតមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលនឹងដើមដូងដែរប៉ុន្តែត្នោតមានពីរប្រភេទគឺត្នោតញីនិងត្នោតឈ្មោល។ ​ត្នោតញីមានផ្កា  មានផ្លែរីឯត្នោតឈ្មោលវិញគ្រាន់តែបញ្ចេញផ្កាតែគ្មានផ្លែឡើយ។ ដើមត្នោតញីដល់កំណត់ចេញផ្លែផ្កា គេគន់មើលទៅកត្នោតឃើញផ្កានិងផ្លែគរពពាក់ពពូនគ្នាច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់។  មើលពីចម្ងាយដើមត្នោតមានរាងមូល  ពណ៌ខ្មៅគ្រើម  ខ្ពស់លលៃ ​ហាក់ដូចឆ័ត្ររួតខៀវធំមួយដែលគេបញ្ឈរមុខខ្លោងទ្វារវត្តឬនៅឯវាលស្រែ។ ឫសរបស់ត្នោតទំហំប៉ុនៗម្រាមដៃចាក់ស្រេះពាសពេញគល់និងចាក់ចុះជ្រៅទៅក្នុងដី។  ឫសទាំងនោះបានបញ្ជាក់អោយឃើញថាវាមាំមួនណាស់ទើបទ្រទ្រង់នូវជំហរនៃដើមទាំងមូលបាន។  គល់វាមានទំហំប្រហែលជាងមួយអោបហើយតូចរាងរៀវ បន្តិចម្តងៗទៅខាងលើដែលគេហៅថាកត្នោត។  តាមបណ្តោយនៃដើមមានស្លាកស្នាមជាច្រើនបន្សល់ទុក។  នោះគឺជាធាងវាដែលទុំរួចជ្រុះធ្លាក់ចុះមកដី។  បើត្នោតណាមានអាយុកាលកាន់តែចាស់ជំហរដើមកាន់តែខ្ពស់។  នៅខាងលើចុងដែលប្រមូលផ្តុំចម្រុះដោយបណ្តាធាងចាស់ធាងខ្ចីតភ្ជាប់ទៅដោយស្លឹកក្រាស់ៗឆ្លាស់គ្នាច្រងេងច្រងាងឆែកៗដូចជើងទា។  ធាងត្នោតមានសណ្ឋានដូច

ធាងដូងតែខ្លីនិងរមួតជាង។ ​តាមបណ្តោយនៃធាងមានសណ្ឋានដូចធ្មេញរណារ។ កំពូលត្នោតដុះចំកណ្តាលចុងរាងក្រពុំត្រង់ទៅលើ។ត្នោតញីមានផ្កាមានផ្លែទាំងធ្លាយៗ។  តាមបណ្តោយដើមត្នោតគេយកដើមឫស្សីព្រៃមានដៃធំៗមាំមួន  យកមកចងផ្អោបធ្វើជាបង្អោងសំរាប់ឡើងដើមត្នោត។ រាល់ពេល  ព្រឹកល្ងាច ពូៗកសិករយើងតែងព្រនាក់ដោយបំពង់ឫស្សីឡើងទៅដាក់ត្រងយកទឹកត្នោតដែលមានឱជារសផ្អែមឈ្ងុយឆ្ងាញ់ពិសា។  បើទឹកត្នោតជូរវិញគេចាត់ជាជាតិស្រវឹងមួយសម្រាប់ញ៉ាំពេលជប់លៀងឬជួបជុំញាតិមិត្តម្តងៗ។

          ត្នោតជារុក្ខជាតិមួយប្រភេទមានផលប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ដូច៖  ស្លឹកយកត្បាញដងកណ្តបសំរាប់ប្រក់ផ្ទះ។ ​គាវវេញធ្វើជាខ្សែគោ  ខ្សែក្របី...។  ធាងវាគេយកពោះធ្វើជាខ្សែចង។ ​ផ្កាគាបយកទឹករម្ងាស់ជាស្ករ។  ផ្លែខ្ចីយកទៅស្លឬធ្វើជាភេសជ្ជៈផ្អែមឆ្ងាញ់។  ផ្លែទុំពូតយកទឹកផ្សំនឹងម្សៅធ្វើនំក្រអូបឆ្ងាញ់។ ​កំពូលត្នោតយកត្បាញ

មួក  ស្មុគតូចធំ...សំរាប់ប្រើប្រាស់។  ដើមលុងធ្វើទូកឬអារធ្វើជាគ្រឿងសំណង់ផ្សេងៗទៀតផង។ 

ត្នោតនៅទាំងជាឱសថបុរាណមួយសម្រាប់ព្យាបាលជម្ងឺផ្សេងៗដូច៖  ឫសត្នោតមានរសជាតិផ្អែមត្រជាក់ យកមកដាំទឹកពិសាជួយកែអាការៈក្តៅក្នុងសាព៌ាងកាយគ្រុនក្តៅ និងរលាកក្រពេញទឹកមាត់។  អ្នកខ្លះ ប្រើជាថ្នាំលើកកម្លាំង ជួយបណ្តេញឈាម និងទម្លាក់ព្រូន ឬសត្វល្អិត បំបាត់គ្រុនក្តៅ ចេញស្អូច លើកុមារ។ រីឯធាងត្នោតប្រសិនបើធាងស្រស់ត្រូវយកទៅអាំងភ្លើងឬរោលហើយពូតយកទឹកមកទទួលទាន កែអាការៈចុះរាក ឈឺស្ពឹកស្រពន់ ។ចំពោះផ្កាត្នោត ដែលមានរសជាតិផ្អែមត្រជាក់ ប្រើសំរាប់កែគ្រុនក្តៅ បំបាត់ស្អូច ជួយទម្លាក់ព្រូន ។ចំពោះស្លឹកត្នោត បើលីងអោយលឿង ហើយបុករហូតក្លាយទៅជាម្សៅម៉ត់យកជក់។ចាស់បុរាណលោកប្រាប់ថាអាចជួយកាត់បន្ថយសម្ពាធឈាម សម្រាប់អ្នកមានជម្ងឺលើសឈាម។ 

          ត្នោតជារុក្ខជាតិម្យ៉ាង  វិចិត្រករខ្មែរច្រើនយកធ្វើជាផ្ទាំងទស្សនិយភាពនាពេលអរុណោទ័យ  ចែងចាំងពន្លឺក្រហមព្រឿងៗ។  ហ្វូងបក្សាបក្សីហិចហើរចាកទ្រនំសំដៅទៅរកចំណីរៀងៗខ្លួន។  មួយទៀតនៅពេលសយណ្ហសម័យ  ព្រះអាទិត្យទៀបអស្តង្គតរលត់ពន្លឺសន្សឹមៗបំបាំងខ្លួននឹងជើងភ្នំ  នៅសល់តែព្រះសែងពណ៌សុវណ្ណ ដេរដាសជើងមេឃ។  កុក  ក្រសារកៀងគូហើរឆ្វៀលឆ្វាត់កាត់អាកាសវេហាស្វែងរកទ្រនំ  គយគន់ទៅគួរអោយជក់ចិត្តដិតអារមណ៍បំផុត។ដូនតាយើងដាំត្នោតដោយគាត់យល់ឃើញនូវផលប្រយោជន៍នានាដែលបាន

ពោលរួចមកហើយ។  មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ  គាត់នៅយល់ឃើញថា៖ទី១ដើម្បីរួមប្រាស្រ័យកសាងបរិស្ថានផ្តល់នូវម្លប់ត្រជាក់ដ៏ល្អបរិសុទ្ធ។ ទី២ដើម្បីបង្កបង្កើនសេដ្ឋកិច្ចជូនដល់គ្រួសារ។  ទី៣ដើម្បីលាតត្រដាងបង្ហាញនូវលក្ខណៈវប្បធម៌នៃជនជាតិខ្មែរយើងដ៏ល្អប្រពៃទៀតផង៕ថាច់ដើយ