Sản xuất và sử dụng gạch không nung trên địa bàn tỉnh: Đảm bảo tiến độ theo chỉ đạo của Chính phủ

Một công trình đang xây dựng trên địa bàn Phường 1, thành phố Trà Vinh có 100% vốn Nhà nước, toàn bộ công trình đều sử dụng gạch không nung.

Ông Lê Minh Tân, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết: sau khi Thủ tướng Chính phủ có chủ trương, việc tăng tỷ lệ sử dụng gạch không nung trong ngành vật liệu xây dựng so với gạch nung trên địa bàn tỉnh dần thay thế, nhất là đối với công trình có vốn đầu tư xây dựng từ ngân sách Nhà nước. Thực hiện Chỉ thị số 10/CT-TTg, ngày 16/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường sử dụng vật liệu không nung và hạn chế sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung, với tốc độ phát triển đô thị rất nhanh như hiện nay thì nhu cầu về vật liệu xây dựng là rất lớn. Theo đó, Sở hướng dẫn sử dụng vật liệu không nung trên địa bàn tỉnh, kể từ năm 2014 các công trình xây dựng từ nguồn ngân sách Nhà nước, bắt buộc sử dụng 100% vật liệu xây không nung, đến nay đã đi vào khuôn khổ...

Theo các cơ quan liên quan, thời điểm năm 2015, toàn tỉnh có 21 cơ sở sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công, lò thủ công cải tiến, lò đứng liên tục, lò vòng, với tổng số 42 lò hoạt động; hàng năm sản xuất trên 30 triệu viên gạch để phục vụ ngành xây dựng và có 05 cơ sở sản xuất gạch không nung, với tổng công suất gần 08 triệu viên/năm. Tuy nhiên, vẫn chưa đáp ứng với nhu cầu thực tế; nhu cầu về vật liệu xây của tỉnh nếu thay thế gạch nung sang không nung năm 2015 cần khoảng 450 triệu viên/năm; năm 2020 nhu cầu khoảng 760 triệu viên/năm.

Để đáp ứng nhu cầu gạch không nung và đảm bảo lộ trình theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, năm 2014 Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Trà Vinh (nay là Trung tân Khuyến công và Xúc tiến thương mại) đã hỗ trợ 240 triệu đồng cho Công ty TNHH sản xuất xây dựng thương mại Nhật Anh và Công ty TNHH sản xuất xây dựng thương mại Minh Thành, huyện Càng Long cải tiến dây chuyền máy móc, thiết bị sản xuất vật liệu xây không nung, đáp ứng nhu cầu vật liệu xây trên địa bàn tỉnh.  

Qua tìm hiểu thực tế, trong quá trình chuyển đổi, các chủ lò, cơ sở sản xuất gạch nung trên địa bàn tỉnh gặp khó khăn do không đủ nguồn vốn để đầu tư mua sắm máy móc công nghệ sản xuất gạch không nung. Chính vì những lý do đó và thực hiện Quyết định số 251/QĐ-UBND, ngày 26/12/2014 của UBND tỉnh Trà Vinh ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình phát triển vật liệu xây không nung đến năm 2020 và lộ trình chấm dứt hoạt động sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công, thủ công cải tiến, lò đứng liên tục và lò vòng sử dụng nhiên liệu là cần thiết.

Việc hỗ trợ doanh nghiệp thay đổi dây chuyền sản xuất gạch không nung nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường, mang lại nhiều lợi ích kinh tế - xã hội như: sản xuất vật liệu thân thiện với môi trường, hạn chế ô nhiễm môi trường từ việc sản xuất gạch nung bằng lò thủ công, đồng thời giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động. Đặc biệt, hạn chế và đi đến chấm dứt việc khai thác tài nguyên đất sét ở một số địa phương, bán đất ruộng để làm gạch. Đến nay, trên địa bàn tỉnh, 100% lò gạch nung đã ngưng hoạt động, phần lớn chuyển đổi ngành nghề khác.

Mặc dù đạt được một số kết quả nhất định nhưng đến nay tình hình triển khai chương trình phát triển vật liệu xây dựng không nung vẫn còn nhiều bất cập, nhất là vật liệu xây dựng không nung chưa được ứng dụng rộng rãi đối với những công trình tư nhân, do nhiều nguyên nhân như: thói quen dùng gạch của các chủ đầu tư và người tiêu dùng; giá thành sản phẩm gạch không nung còn cao so với gạch đất sét nung; đội ngũ công nhân có tay nghề, sử dụng thành thạo các công cụ chuyên dùng khi thi công các sản phẩm vật liệu xây không nung còn thiếu.

Đáng chú ý, các đơn vị sản xuất vật liệu xây dựng không nung chưa tiếp cận được các chính sách ưu đãi trong đầu tư phát triển vật liệu xây dựng không nung, các nhà đầu tư chưa quan tâm đến việc sử dụng vật liệu mới trong công trình xây dựng.

Bài, ảnh: TRƯỜNG NGUYÊN