Sản phẩm sáng tạo từ nguyên liệu nước dừa khô

Lê Thụy Kiều My, Trương Huỳnh Thoại và sản phẩm tạo ra từ màng BC. 

Trong đó, Dự án “Tạo màng BC từ nước dừa khô (Cocos nucifera) và một số ứng dụng” của nhóm học sinh Trương Huỳnh Thoại và Lê Thụy Kiều My (Trường Thực hành Sư phạm) đạt giải Khuyến khích. Ngoài sự sáng tạo, dự án này có ý nghĩa đặc biệt trong nhận thức về bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe con người. Được biết, trước đó, dự án đã đạt giải Tư, Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2020 - 2021.

Trao đổi quá trình hình thành ý tưởng và thực hiện Dự án, Trương Huỳnh Thoại và Lê Thụy Kiều My chia sẻ: Trà Vinh cũng như các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long có diện tích dừa khá lớn, là một trong những điều kiện thuận lợi cho các nhà máy sản xuất dừa với nhiều loại hình và quy mô khác nhau. Vấn đề đang được quan tâm nhất hiện nay là lượng nước dừa từ các nhà máy thải ra môi trường hàng năm rất lớn, đây là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường.

Nhà Kiều My ở xã Thanh Mỹ, huyện Châu Thành, gần một cơ sở chế biến dừa, hàng ngày nước dừa thải ra môi trường rất nhiều, gây ô nhiễm khu vực xung quanh. Nước dừa khô cũng có nhiều cellulose, là một chất dinh dưỡng… Do đó, em luôn “trăn trở” làm sao để biến nước dừa khô thải bỏ trở nên hữu ích. Tìm hiểu em được biết, nước dừa khô được ủ lên men sẽ hình thành màng BC, có nhiều tác dụng tạo ra những sản phẩm sử dụng được trong đời sống và đã có người dùng màng BC ứng dụng trong lĩnh vực y tế, làm màng trị bỏng, mặt nạ… riêng nhóm em, dùng màng BC từ nước dừa tạo 02 dòng sản phẩm ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày, thân thiện với môi trường là sản phẩm sử dụng đựng đồ ăn (ống hút, chén dĩa, túi giấy) và sản phẩm dùng để trang trí (tranh treo tường, hoa giấy, hộp quà, đồng hồ).

Từ sự hỗ trợ của giáo viên hướng dẫn, 02 em tập trung nghiên cứu quy trình tạo ra sản phẩm. Kiều My cho biết: giai đoạn dừa khô, nước dừa chứa nhiều chất dinh dưỡng nhưng khó sử dụng để làm thức ăn hay nước uống. Vì thế, việc tận dụng nước dừa khô vào sản xuất là vấn đề cấp thiết vừa giảm được lượng nước dừa thải ra môi trường hàng năm, vừa làm tăng giá trị sử dụng của dừa. Bên cạnh, những sản phẩm được tạo ra từ nước dừa có thể làm tăng thu nhập cho người dân. Từ những cơ sở đó, nhóm chúng em đã hình thành ý tưởng và thực hiện dự án “tạo màng BC từ nước dừa khô (Cocos nucifera) và một số ứng dụng”.

Em Trương Huỳnh Thoại thông tin về quy trình thực hiện: từ nguyên liệu nước dừa khô thu mua được, chúng em tiến hành lọc loại bỏ tạp chất, sau đó khử trùng bằng cách đun sôi ở nhiệt độ 115°C trong 15 phút, sau khi để nguội tiến hành cấy men và ủ từ 06 đến 10 ngày, cuối cùng thu được mẫu cellulose thô. Thực hiện phân tích cấu trúc màng BC bằng tia X, chúng em nhận thấy các phân tử cellulose có dạng vi sợi được đan xen với nhau và có kích thước siêu nhỏ. Cấu trúc màng BC của chúng em có ưu điểm là được tạo ra từ các vi sinh vật, không sử dụng hóa chất nên sẽ không gây ra ô nhiễm môi trường.

Để khảo sát sự ảnh hưởng của thời gian ủ đối với sự hình thành màng BC, 02 em đã tiến hành thử nghiệm với 06 nghiệm thức, mỗi nghiệm thức lặp lại 03 lần. Qua thử nghiệm cho thấy nghiệm thức thực hiện trong thời gian 60 giờ sẽ cho lượng cellulose cao nhất. Bên cạnh, khảo sát về mật số vi sinh vật có khả năng ảnh hưởng đến quá trình tạo màng BC, sự ảnh hưởng của hàm lượng đường ban đầu đối với sự hình thành màng BC… nhằm tạo ra lượng màng BC cao nhất trong một quy trình thực hiện.

Từ màng sinh học thô, 02 em đã nghiên cứu và chế tạo ra một số sản phẩm như: túi giấy có thể sử dụng để đựng những món ăn chiên rán, nhờ khả năng thấm hút tốt nên sẽ giảm được lượng dầu trong thức ăn, đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng, 02 em đã tiến hành phân tích kiểm nghiệm túi giấy tại Trung tâm Phân tích kiểm nghiệm của Trường Đại học Trà Vinh và cho thấy mật độ vi sinh vật an toàn cho người sử dụng.

Riêng sản phẩm hoa giấy, từ màng sinh học thô sẽ được nhuộm màu, phơi nắng một ngày và thu được giấy thành phẩm. Giấy thành phẩm sẽ được cắt, tỉa, tạo hình theo ý muốn, tạo ra những đóa hoa trang trí nhiều màu sắc rất đẹp, xinh xắn. Ngoài ra, dùng màng BC làm túi bao trái cây hạn chế tối đa côn trùng gây hại, giảm được việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong trồng trọt…

Những sản phẩm có tính ứng dụng trong thực tiễn được tạo ra từ màng BC có nhiều ý nghĩa trong cuộc sống nên nghiên cứu của 02 em được Ban giám khảo các cuộc thi sáng tạo ghi nhận, đánh giá cao.

Kiều My phấn khởi, sau khi đoạt giải cuộc thi khoa học - kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học, 02 em rất vui, tiếp tục nghiên cứu thêm các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tạo màng BC để thu được sản phẩm với hiệu suất cao nhất và phát triển thêm một số sản phẩm có khả năng ứng dụng cao trong cuộc sống và có giá trị hơn. Tuy nhiên, do ảnh hưởng dịch bệnh, 02 em không tập trung cùng nghiên cứu tiếp sản phẩm. Nếu có điều kiện, các em sẽ tiếp tục cùng nghiên cứu, tạo ra nhiều sản phẩm ứng dụng trong thực tế từ màng BC.

Bài, ảnh: NGỌC XOÀN