13/07/2020 07:06
Theo dự đoán của các cơ quan chuyên môn, nhiễm mặn sẽ trở nên nghiêm trọng hơn trong tương lai và khó có thể thỏa mãn nhu cầu về nước ngọt ở tỉnh Trà Vinh và một phần của tỉnh Vĩnh Long. Vì vậy, việc xây dựng và đưa vào vận hành 02 cống Bông Bót và Tân Dinh (xã An Phú Tân, huyện Cầu Kè), góp phần nâng cao kiểm soát mặn, ngọt cho khu vực tăng lên khoảng trên 30.000ha. Như vậy, hiện trên địa bàn tỉnh (phía khu vực Sông Hậu và Sông Tiền) cơ bản đã đáp ứng trên 95% diện tích sản xuất được khép kín ngăn mặn.
Hệ thống cống ven Sông Hậu (cống Rạch Rum, tuyến Tỉnh lộ 915) cùng với cống Bông Bót, Tân Dinh (xã An Phú Tân, huyện Cầu Kè) góp phần khép kín, ngăn mặn cho Dự án Nam Mang Thít.
Qua trao đổi với chúng tôi, ông Lê Quang Răng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trà Vinh (NN-PTNT) cho biết: hiện nay, diện tích đất sản xuất nông nghiệp của tỉnh cơ bản được khép kín; tuy nhiên, để tăng năng lực điều tiết nguồn nước ngọt trong Dự án Nam Mang Thít (khu vực phía Sông Hậu, tiếp giáp Vĩnh Long) tỉnh đang đề nghị Bộ NN-PTNT đầu tư hệ thống cống khu vực Ngã Hậu (tiếp giáp kênh Trà Ngoa, xã Tân An, huyện Càng Long) với kinh phí trên 600 tỷ đồng. Công trình trên sẽ có tác dụng ngăn lượng nước ngọt đổ về phía Mang Thít (Vĩnh Long) khi tiếp ngọt, tăng lưu lượng và cao trình nước để tiếp ngọt cho các vùng hạ lưu Sông Hậu (giáp biển) như Trà Cú, Cầu Ngang, Duyên Hải thông qua hệ thống bơm chuyền.
Trong sản xuất nông nghiệp hiện nay trên địa bàn tỉnh, khi vào thời điểm khô hạn (từ tháng 01 đến tháng 5 hàng năm) nếu kết hợp với mặn lấn sâu về phía Sông Hậu, việc tiếp ngọt các vùng hạ lưu Sông Hậu gặp khó khăn; một phần do lưu lượng nước từ cống Bông Bót, Tân Dinh vào, qua tuyến kênh Trà Ngoa, kênh Tổng Tồn để phục vụ cho các huyện Cầu Kè, Tiểu Cần, Càng Long; một phần thất thoát theo kênh Ngã Hậu đổ về phía Vĩnh Long nên làm giảm cao trình mực nước, việc tiếp ngọt gặp nhiều khó khăn.
Theo ông Hứa Thanh Sơn, Giám đốc Xí nghiệp Thủy nông huyện Cầu Kè: hiện trên địa bàn đã khép kín trong điều tiết nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất. Đến nay, chưa xảy ra mặn xâm nhập lên phía cống Tân Dinh. Tuy nhiên, tại đây còn một số khu vực chưa khép kín (khi mặn lấn sâu về phía cống Tân Dinh) thông qua một số các tuyến kênh nhỏ khu vực tiếp giáp giữa xã Tam Ngãi (huyện Cầu Kè) với Vĩnh Xuân (huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) qua kênh Ông Chua sẽ ảnh hưởng cho các ấp Bưng Lớn A, Bưng Lớn B (xã Tam Ngãi), Ô Chích (xã Thông Hòa). Nếu khu vực kênh Ông Chua được lắp đặt các cống, bọng sẽ ngăn mặn 100% cho các diện tích tiếp giáp giữa Tam Ngãi với Vĩnh Xuân.
Nếu sớm triển khai đầu tư các cống khu vực phía Vũng Liêm (tỉnh Vĩnh Long) và nạo vét kênh Mây Phốp - Ngã Hậu sẽ khắc phục được những hạn chế nói trên, đảm bảo sản xuất phát triển ổn định, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho toàn vùng Dự án Nam Mang Thít với diện tích 225.682ha.
Vừa qua, trong mùa khô hạn những tháng đầu năm 2020, huyện Trà Cú là khu vực giáp biển và cuối nguồn, là địa phương chủ yếu hưởng lợi từ nguồn tiếp ngọt phía đầu Sông Hậu từ các huyện Càng Long, Cầu Kè về, nhưng do cao trình nước phía đầu nguồn không đủ để đưa nước về; cùng với đó, phía khu vực vàm Trà Cú cũng bị mặn đe dọa, nên việc tiếp ngọt trực tiếp từ ngoài vào, phục vụ cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện không thực hiện được… từ đó, đã gây nhiều thiệt hại trong sản xuất (trên 9.000ha lúa bị thiệt hại, từ 30-70% là 1.943ha, thiệt hại hơn 70% là 4.992ha...).
Ông Thạch Sô Phanh, Phó Trưởng phòng Phòng NN-PTNT huyện Trà Cú cho biết: là địa phương phụ thuộc nhiều vào nguồn nước trong Dự án Nam Mang Thít khi vào mùa khô và mặn. Khi mặn lấn sâu lên phía Cầu Quan (Tiểu Cần), toàn bộ khu vực ven vàm Trà Cú đều bị ảnh hưởng và không tiếp ngọt được; sản xuất đều phụ thuộc vào nguồn nước ngọt từ phía Càng Long, Cầu Kè đổ về. Tuy nhiên, những năm gần đây lưu lượng nước điều tiết về thấp, không đủ nên ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất.
Với việc sớm triển khai hệ thống cống kết hợp bơm chuyền (tăng lưu lượng, mực nước) và ngăn ngọt (không cho nước ngọt đổ ngược về phía Mây Phốp - Vĩnh Long) ở khu vực Ngã Hậu - Mây Phốp sẽ có tác động tích cực cho các vùng cuối Sông Hậu (giáp biển) của Trà Vinh trong việc đảm bảo đủ nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất vào mùa khô hạn...
Bài, ảnh: HỮU HUỆ
Ngày 27/9, Liên minh Hợp tác xã (HTX) tỉnh Trà Vinh tổ chức hội nghị chuyên đề về đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, HTX trong giai đoạn mới; gần 200 đại biểu tham dự.