Trồng dừa hữu cơ

Trước tình trạng giá dừa khô trong những tháng gần đây liên tục giảm mạnh (ngày 14/7/2022, giá dừa khô thu mua tại cơ sở 18.000 đồng/chục 12 trái), cùng với đó là các hộ trồng dừa hữu cơ cũng gặp nhiều khó khăn trong tiêu thụ dừa. Ghi nhận tại một số địa phương, giá dừa hữu cơ được thương lái thu mua bằng với dừa trồng truyền thống... chưa kích thích được mô hình trồng dừa hữu cơ mà các doanh nghiệp đang liên kết với nông dân.

Vợ chồng bà Lê Thị Bến, ấp An Cư, xã Tân Hòa, huyện Tiểu Cần tham gia trồng dừa hữu cơ với Công ty Cổ phần Chế biến dừa Á Châu.

Nói về nguyên nhân giá dừa khô đang giảm thấp như hiện nay, ông Trần Trường Giang, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trà Vinh cho biết: do nhiều nguyên nhân, trong đó, có sự cạnh tranh về giá giữa các nước xuất khẩu dừa trong khu vực và trên thế giới đã hạ giá bán để thu hút khách hàng do Thái Lan, Indonesia đang trúng mùa và vào mùa thu hoạch rộ; giá bán trái dừa khô phụ thuộc nhiều vào: cơm dừa, vỏ dừa, nước dừa... Nhưng hiện tại, các sản phẩm phụ phẩm này giá giảm mạnh và gần như không xuất khẩu được do chỉ phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.

Cùng với đó, Trung Quốc cũng đang thực hiện chính sách siết chặt quản lý thị trường xuất khẩu với lý do kiểm soát dịch bệnh Covid-19; sản phẩm dừa của Thái Lan hiện chiếm thị phần rất lớn ở thị trường Trung Quốc, nhưng khi Thái Lan không thể xuất khẩu qua Trung Quốc được, nên buộc Thái Lan phải hạ giá bán để tránh tồn đọng. Vì vậy, lượng dừa khô xuất khẩu sang thị trường này giảm gần 80%, điều này đã tác động trực tiếp đến giá dừa tại địa phương.

Các nước như Hoa Kỳ, châu Âu đang kiểm soát lạm phát, khống chế tăng giá; do đó, các nhà nhập khẩu dừa tiềm năng cũng sẽ tìm mua sản phẩm với giá thấp. Bên cạnh, giá đầu vào như bao bì, xăng dầu, chi phí vận chuyển ra cảng, thuê container... đều tăng từ 20 - 30% so với trước đây, trong khi giá bán các sản phẩm từ dừa không tăng được thì bắt buộc doanh nghiệp phải hạ giá thu mua.

Nhà vườn Nguyễn Văn Vui, ấp Số 1, xã Mỹ Cẩm, huyện Càng Long cho biết: gia đình có gần 1,2ha trồng dừa theo hướng hữu cơ gần 02 năm nay. Tuy nhiên, hiện giá dừa khô của gia đình bán cho các thương lái đến mua ngang bằng với dừa trồng không hữu cơ.

Hiện, trên địa bàn huyện Tiểu Cần có các đơn vị Betrimex (Bến Tre) thực hiện triển khai dừa hữu cơ với diện tích 1.549ha (Ngãi Hùng 217ha, Hùng Hòa 440ha, Tân Hùng 459ha, Tập Ngãi 433ha); Công ty Cổ phần Chế biến dừa Á Châu có vùng nguyên liệu dừa hữu cơ 220,56ha tại xã Tân Hòa; Công ty Cổ phần Trà Bắc có vùng nguyên liệu dừa hữu cơ 310,5ha tại xã Tân Hùng, Ngãi Hùng, Tập Ngãi. Việc thu mua dừa khô trái hiện đang phụ thuộc nhiều vào các doanh nghiệp được ủy quyền từ các đơn vị có liên kết triển khai trồng dừa hữu cơ trong nông dân, nên việc kiểm soát giá đảm bảo quyền lợi cho người trồng dừa hữu cơ gặp nhiều bất cập.

Thông tin với chúng tôi, ông Dương Văn Thọl, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Sản xuất - Thương mại Dương Phát, ấp Ngã Tư 1, xã Ngãi Hùng, huyện Tiểu Cần cho biết: hiện nay, Công ty đang thực hiện liên kết thu mua dừa trong dự án dừa hữu cơ của Betrimex (Bến Tre). Với diện tích 217ha, các hộ đều có mã số vườn dừa hữu cơ, nên phía doanh nghiệp thực hiện mua của các hộ này đều cao hơn thị trường 5.000 đồng/chục (giá dừa ngày 13/7/2022 đem bán tại doanh nghiệp là 28.000 đồng/chục dừa). Tuy nhiên, hiện chỉ có khoảng 50% hộ trồng dừa hữu cơ bán dừa do doanh nghiệp, số diện tích còn lại do các thương lái khác thu mua.

Theo ông Trần Văn Quân, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tiểu Cần kiến nghị: để sản phẩm dừa hữu cơ phát triển, trước tiên các đơn vị liên kết với nông dân cần thực hiện thu mua dừa, đảm bảo cao hơn 10% so với cam kết ban đầu. Ngoài ra, huyện cũng kiến nghị tỉnh nên có chính sách hỗ trợ cho người trồng dừa về vốn vay chăm sóc vườn dừa; thực hiện khoanh nợ, giãn nợ cho các doanh nghiệp, hợp tác xã… trong lĩnh vực dừa.

Trước tình hình giá dừa khô giảm mạnh, ông Trần Trường Giang, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trà Vinh khuyến cáo: để duy trì diện tích dừa và ổn định đời sống của nông dân trên địa bàn tỉnh.

Ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân tiếp tục duy trì vườn dừa hiện hữu, vì với giá bán 20.000 đồng/chục (tương đương 1.700 đồng/trái so với giá thành sản xuất (1.200 đồng/trái) thì người dân không lời nhiều) nhưng chưa đến mức lỗ; ngành đang chỉ đạo các đơn vị chuyên môn tăng cường thúc đẩy phát triển liên kết bền vững các chuỗi sản phẩm dừa, hỗ trợ các hợp tác xã, tổ hợp tác liên kết với các doanh nghiệp phát triển vùng nguyên liệu dừa tập trung, tăng diện tích trồng dừa theo tiêu chuẩn VietGAP hoặc hữu cơ gắn với các nhà máy chế biến, kêu gọi đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp ngành dừa đầu tư tại tỉnh.

Bài, ảnh: HỮU HUỆ