Những điểm đáng chú ý của Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở

Tại Trà Vinh, để triển khai thực hiện hiệu quả Luật Lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở trên địa bàn, Công an tỉnh đã trình, xin ý kiến UBND tỉnh ban hành quyết định quy định số lượng Tổ BVANTT và số lượng thành viên Tổ BVANTT trên địa bàn. Trong đó, đề xuất thành lập 755 Tổ BVANTT tại 755 ấp, khóm, với số lượng là 2.299 người.

Luật Lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng, vững chắc, toàn diện cho việc xây dựng, củng cố, duy trì lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở, góp phần kiện toàn, sắp xếp, bố trí lực lượng, tinh gọn đầu mối gắn với hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác của từng tổ chức cơ sở, kịp thời đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo đảm ANTT trong tình hình mới. Một số điểm đáng chú ý về Luật Lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở, như sau:

- Về vị trí, chức năng của lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở. Tại Điều 3 quy định: Lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở là một trong những lực lượng quần chúng, được bố trí ở thôn, tổ dân phố, làm nòng cốt hỗ trợ công an cấp xã giúp UBND cùng cấp trong BVANTT và xây dựng phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”.

- Tại Điều 4 quy định 04 nguyên tắc tổ chức, hoạt động của lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở, gồm: (1) Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; dựa vào Nhân dân và chịu sự giám sát của Nhân dân. (2) Chịu sự lãnh đạo toàn diện của cấp ủy Đảng, sự quản lý của UBND cấp xã; sự hướng dẫn, phân công, kiểm tra của công an cấp xã trong thực hiện nhiệm vụ theo quy định của luật này. (3) Đáp ứng yêu cầu BVANTT; phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của từng địa phương. (4) Không phân biệt đối xử về giới trong lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở.

- Nhiệm vụ của lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở được quy định từ Điều 7 đến Điều 12, gồm 06 nhóm nhiệm vụ: (1) Hỗ trợ nắm tình hình về ANTT. (2) Hỗ trợ xây dựng phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. (3) Hỗ trợ phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ. (4) Hỗ trợ quản lý hành chính về trật tự xã hội. (5) Hỗ trợ vận động, giáo dục người đã có hành vi vi phạm pháp luật đang cư trú tại cơ sở. (6) Hỗ trợ tuần tra bảo đảm ANTT, an toàn giao thông; thực hiện nhiệm vụ BVANTT khi được điều động.

- Tại Điều 13 quy định: Công dân Việt Nam có nguyện vọng và có các tiêu chuẩn, điều kiện sau đây được xem xét, tuyển chọn tham gia lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở:

(1) Từ đủ 18 tuổi đến đủ 70 tuổi; trường hợp trên 70 tuổi mà bảo đảm sức khỏe thì Chủ tịch UBND cấp xã xem xét, quyết định trên cơ sở đề nghị của công an cấp xã;

(2) Có lý lịch rõ ràng; phẩm chất đạo đức tốt; bản thân và gia đình chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đang chấp hành án hình sự ở xã, phường, thị trấn, chấp hành biện pháp tư pháp hoặc chấp hành biện pháp xử lý hành chính. Trường hợp đã chấp hành xong bản án của Tòa án thì phải được xóa án tích; đã chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính thì phải hết thời hạn được coi là chưa bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính theo quy định của pháp luật;

(3) Có bằng tốt nghiệp hoặc đã hoàn thành chương trình giáo dục trung học cơ sở trở lên. Đối với khu vực biên giới, hải đảo, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số thì có thể tuyển chọn người đã học xong chương trình giáo dục tiểu học;

(4) Đang thường trú hoặc tạm trú từ 01 năm trở lên và thường xuyên sinh sống tại nơi công dân nộp đơn đề nghị tham gia lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở. Trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 15 của luật này thì phải đang thường trú hoặc tạm trú tại nơi nộp đơn đề nghị tham gia lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở;

(5) Có đủ sức khỏe theo giấy chứng nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thành lập, hoạt động theo quy định của pháp luật.

- Đảm bảo điều kiện hoạt động đối với lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở:     

* Về địa điểm, nơi làm việc: Điều 20 quy định, UBND cấp xã bố trí địa điểm, nơi làm việc cho lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở tại địa điểm, nơi sinh hoạt cộng đồng ở thôn, tổ dân phố hoặc địa điểm, nơi làm việc của công an cấp xã hoặc địa điểm, nơi làm việc khác phù hợp với yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở và khả năng bảo đảm của địa phương.

* Về trang bị, phương tiện: Điều 21 quy định, lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở được trang bị công cụ hỗ trợ để thực hiện nhiệm vụ BVANTT ở cơ sở. Việc quản lý, sử dụng công cụ hỗ trợ của lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ.

* Về trang phục, phù hiệu, huy hiệu, giấy chứng nhận: Điều 22 quy định, lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở được trang bị, sử dụng trang phục, huy hiệu, phù hiệu, biển hiệu, giấy chứng nhận, phương tiện, thiết bị cần thiết để thực hiện nhiệm vụ. Việc cấp, cấp đổi, cấp lại, thu hồi, quản lý, sử dụng biển hiệu, giấy chứng nhận của lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở do Bộ trưởng Bộ Công an quy định.

* Về hỗ trợ, bồi dưỡng: Điều 23 quy định: (1) Người tham gia lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở được hưởng tiền hỗ trợ thường xuyên hằng tháng, được hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế theo mức do HĐND cấp tỉnh quyết định. (2) Người tham gia lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở được hưởng hỗ trợ, bồi dưỡng khi được cử đi bồi dưỡng, huấn luyện, thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của cấp có thẩm quyền hoặc khi được điều động, huy động thực hiện nhiệm vụ. Mức hỗ trợ, bồi dưỡng được quy định như sau:

+ Khi được cử đi bồi dưỡng, huấn luyện được hưởng bồi dưỡng bằng mức tiền ăn cơ bản của chiến sĩ nghĩa vụ Công an nhân dân;

+ Khi làm nhiệm vụ từ 22 giờ ngày hôm trước đến 06 giờ sáng ngày hôm sau, ngày nghỉ, ngày lễ, khi thực hiện công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo quy định của pháp luật về lao động được hưởng mức tiền bồi dưỡng do HĐND cấp tỉnh quyết định;

+ Khi làm nhiệm vụ tại những nơi thuộc khu vực biên giới, hải đảo, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số hoặc tại đơn vị hành chính cấp xã trọng điểm về quốc phòng được hưởng mức tiền bồi dưỡng ngày công lao động tăng thêm do HĐND cấp tỉnh quyết định;

+ Khi được điều động, huy động, cử đi thực hiện nhiệm vụ ngoài địa bàn phụ trách thì được cơ quan điều động, huy động, cử đi thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ phương tiện đi lại, hỗ trợ ăn, nghỉ trong thời gian làm nhiệm vụ.

- Về chế độ, chính sách đối với người tham gia lực lượng tham gia BVANTT ở cơ sở bị ốm đau, bị tai nạn, chết, bị thương khi thực hiện nhiệm vụ, tại Điều 24 quy định: (1) Người đã tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và đủ điều kiện hưởng bảo hiểm thì được chi trả chế độ từ quỹ bảo hiểm theo quy định của pháp luật. (2) Người chưa tham gia bảo hiểm y tế mà bị ốm đau, bị tai nạn, bị thương thì được hỗ trợ thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh. (3) Người chưa tham gia bảo hiểm xã hội mà bị tai nạn làm suy giảm khả năng lao động theo kết luận của Hội đồng giám định y khoa thì được xét trợ cấp tùy theo mức độ suy giảm khả năng lao động; nếu chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tiền tuất, tiền mai táng phí. (4) Người bị thương, chết khi thực hiện nhiệm vụ thì được xem xét hưởng chế độ, chính sách như thương binh hoặc được xem xét để công nhận là liệt sĩ và hưởng các quyền khác theo quy định của pháp luật.

HỒ GIANG