Tranh chấp đất đai giữa ông Thạch Mỹ Ba và bà Hồng Thị Dáng: TAND huyện Châu Thành đang hoàn thiện thủ tục xét xử đúng quy định

Bà Hồng Thị Dáng xây nhà trên phần đất đang tranh chấp. 

Trong đơn, ông Thạch Mỹ Ba trình bày, việc tranh chấp chia tài sản chung và chia thừa kế QSDĐ, thửa đất số 1155, diện tích 5.560m, đất tọa lạc tại ấp Trà Nóc, xã Song Lộc, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh là của ông nội tôi (Thạch In) lúc sinh thời đã cùng bà nội tôi (Kim Thị Long) sinh sống trong căn nhà trên phần đất này từ năm 1963, khi còn sống ông nội không lập di chúc hoặc có giấy tờ gì để lại cho ai. Do đó, việc Tòa án nhân dân (TAND) huyện Châu Thành xét xử thửa đất trên là tài sản chung của bà Hồng Thị Dáng, ông Thạch Mỹ Hai, ông Thạch Vẹn và Thạch Văn Toàn, ông Thạch Hoa, bà Thạch Thị Đẹp, bà Thạch Thị Tốt, bà Thạch Thị Tươi theo Bản án dân sự sơ thẩm số 67/2020/DS-ST, ngày 14/9/2020 của TAND huyện Châu Thành quyết định là chưa đúng, vì tại thời điểm này, bà nội tôi vẫn cần phải xem xét lại việc thừa kế của bà nội tôi thừa hưởng di sản của chồng được để lại.

Căn cứ Quyết định số 75-QĐ/CP, ngày 25/3/1977 của Chính phủ “về việc hướng dẫn thi hành và xây dựng pháp luật thống nhất cho cả nước, trong đó, có Luật Hôn nhân và Gia đình năm 1959, vì vậy, ngày 25/3/1977, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 1959 có hiệu lực ở miền Nam, do đó, bà nội tôi vẫn được xem là vợ hợp pháp của ông nội tôi, đương nhiên bà nội tôi phải được thừa kế tài sản của chồng để lại. Riêng về bản thân tôi, khi ông nội tôi mất năm 1987, tôi về ở trực tiếp nuôi dưỡng bà nội cho đến khi bà nội tôi qua đời. Trên 30 năm chung sống cùng bà nội, gia đình tôi đã cải tạo lại nhà cửa và trồng cây lâu năm cho đến nay, do đó, kính mong các cấp thẩm quyền xem xét cho tôi được thừa hưởng quyền thừa kế theo quy định của pháp luật.

Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 67/2020/DS-ST, ngày 14/9/2020 của TAND huyện Châu Thành quyết định: chấp nhận toàn bộ yêu cầu của bà Hồng Thị Dáng. Công nhận bà Hồng Thị Dáng được hưởng quyền sử dụng diện tích đất 2.589m²; ông Thạch Mỹ Hai được hưởng quyền sử dụng diện tích đất 216m²; ông Thạch Vẹn và Thạch Văn Toàn được hưởng quyền sử dụng diện tích 442m²; ông Thạch Hoa được hưởng quyền sử dụng diện tích đất 246m²; bà Thạch Thị Đẹp được hưởng quyền sử dụng diện tích đất 676m²; bà Thạch Thị Tốt được hưởng quyền sử dụng diện tích đất 487m²; bà Thạch Thị Tươi được hưởng quyền sử dụng diện tích đất 400m²; ông Thạch Mỹ Ba được hưởng thừa kế phần đất diện tích 525m². Ông Thạch Hoa có nghĩa vụ trả cho ông Thạch Mỹ Ba số tiền 4,437 triệu đồng nền xi măng trên phần đất mà ông Hoa được hưởng quyền sử dụng đất.

Ông Thạch Mỹ Ba cho biết thêm: tôi không chấp nhận Bản án dân sự sơ thẩm số 67/2020/DS-ST, ngày 14/9/2020 của TAND huyện Châu Thành và đã kiến nghị lên TAND tỉnh Trà Vinh.

Theo Bản án dân sự phúc thẩm số 13/2021/DS-PT, ngày 22/02/2021 của TAND tỉnh Trà Vinh về việc tranh chấp chia tài sản chung và chia thừa kế QSDĐ, TAND tỉnh Trà Vinh tiến hành xét xử phúc thẩm công khai vụ án thụ lý số 147/2020/TLPT-DS, ngày 08/12/2020 “về việc tranh chấp chia tài sản chung và chia thừa kế QSDĐ” do Bản án dân sự sơ thẩm số 67/2020/DS-ST, ngày 14/9/2020 của TAND huyện Châu Thành có kháng cáo. Nhận định của TAND tỉnh Trà Vinh, qua xem xét các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, lời trình bày tranh luận của các đương sự, ý kiến của kiểm sát viên, Hội đồng xét xử thấy rằng: về tố tụng, xét thấy kháng cáo của bị đơn ông Thạch Mỹ Ba còn trong thời hạn luật định nên Hội đồng xét xử, chấp nhận xem xét theo trình tự, thủ tục phúc thẩm. Xét thấy, cấp sơ thẩm xác định quan hệ tranh chấp “về chia tài sản chung và chia thừa kế” theo yêu cầu của đương sự là đúng quy định pháp luật.

Tuy nhiên, về nội dung vụ án, các đương sự đều thừa nhận tài sản tranh chấp thuộc thửa đất số 1155, diện tích 5.560m², đất tọa lạc ấp Trà Nóc, xã Song Lộc, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh là của cụ In. Theo lời trình bày của bà Dáng và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đứng về phía bà Dáng cho rằng: khi còn sống cụ In đã cho con là ông Thạch Dư, nhưng không có căn cứ nào chứng minh việc cụ In cho đất ông Thạch Dư (chồng bà Hồng Thị Dáng), mặc dù vào năm 1997 và năm 2006 ông Dư có kê khai đất, nhưng việc chỉnh lý biến động chủ thể kê khai, đăng ký vì sao ông Dư được kê khai đất chưa được làm rõ, nếu chỉ căn cứ vào lời khai của các đương sự cho rằng cụ In cho đất ông Dư là không có cơ sở.

Ngoài ra, cụ In chung sống với cụ Long trước năm 1969, như vậy, thời điểm này Luật Hôn nhân và Gia đình năm 1959 chỉ mới có hiệu lực ở miền Bắc. Đến ngày 25/3/1977, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 76-QĐ/CP về việc hướng dẫn thi hành và xây dựng pháp luật thống nhất cho cả nước, công bố danh mục pháp luật hiện hành thi hành thống nhất cho cả nước, trong đó, có Luật Hôn nhân và Gia đình năm 1959, vì vậy, ngày 25/3/1977, là ngày Luật Hôn nhân và Gia đình năm 1959 có hiệu lực ở miền Nam, nên những trường hợp kết hôn ở miền Nam trước ngày 25/3/1977 không tuân theo nguyên tắc một vợ một chồng vẫn được công nhận là hợp pháp. Do đó, cụ Long vẫn được xem là vợ hợp pháp của cụ In và phần đất tranh chấp thửa đất số 1155, diện tích diện tích 5.560m², đất tọa lạc ấp Trà Nóc, xã Song Lộc, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh là di sản của cụ In để lại.

Về thời hiệu chia thừa kế chia di sản của cụ In theo quy định của Bộ Luật dân sự năm 2015, thì thời hiệu chia thừa kế vẫn còn. Cấp sơ thẩm không hướng dẫn cụ Long làm đơn yêu cầu chia thừa kế là thiếu sót. Khi xét xử tranh chấp về thừa kế cần xác định công sức đóng góp của cụ Long đối với thửa đất số 1155, vì cụ Long đã sống trên phần đất này từ năm 1963 với cụ In, đồng thời cũng phải xem xét đến công sức cải tạo đất của ông Thạch Mỹ Ba nếu có.

Với những thiếu sót trên của cấp sơ thẩm, cấp phúc thẩm không thể khắc phục được. Xét thấy, ý kiến của kiểm sát viên tham gia phiên tòa đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ khoản 3, Điều 308 Bộ luật Tố tụng dân sự hủy bản án sơ thẩm là có căn cứ chấp nhận.

Vì lý do trên, TAND tỉnh Trà Vinh căn cứ khoản 3, Điều 308 của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015. Hủy Bản án dân sự sơ thẩm số 67/2020/DS-ST, ngày 14/9/2020 của TAND huyện Châu Thành. TAND tỉnh Trà Vinh chuyển hồ sơ vụ án cho TAND huyện Châu Thành để giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm, theo quy định của pháp luật.

Chánh án TAND huyện Châu Thành, ông Lê Văn Hùng cho biết: việc chia thừa kế quyền sử dụng đất gia tộc giữa ông Thạch Mỹ Ba và bà Hồng Thị Dáng, TAND tỉnh đã đưa ra xét xử và cũng đã hủy Bản án dân sự sơ thẩm số 67/2020/DS-ST, ngày 14/9/2020 của TAND huyện Châu Thành. Hiện TAND huyện Châu Thành đã chỉ đạo cán bộ của Tòa án phối hợp với ngành có liên quan thẩm tra, định giá đất, hoàn thiện các thủ tục liên quan, sớm đưa vụ án ra xét xử đúng theo quy định của pháp luật.

Nay Tòa soạn Báo Trà Vinh thông báo để ông Thạch Mỹ Ba biết.

Bài, ảnh: PHAN TUẤN