Xử lý nghiêm hoạt động cho vay lãi nặng

Vào tháng 8/2020, nhận được tin phản ánh của người dân về hành vi cho vay lãi nặng của nhóm đối tượng do Đoàn Minh Tiệp (37 tuổi, ngụ Thôn Bình Tân, xã Thanh Bình Thịnh, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh) cầm đầu. Ban Giám đốc Công an tỉnh xác định đây là vụ việc phức tạp, gây bức xúc trong quần chúng Nhân dân. Đại tá Vũ Hoài Bắc, Giám đốc Công an tỉnh trực tiếp cùng Đại tá Phan Thanh Quân, Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh chỉ đạo lực lượng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh tập trung lực lượng, phương tiện và các biện pháp nghiệp vụ nhanh chóng tiến hành xác minh, thu thập thông tin và kiên quyết đấu tranh với nhóm đối tượng này.

Đến ngày 16/9/2020, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh phối hợp Công an huyện Châu Thành tiến hành kiểm tra nhà trọ ở xã Hòa Lợi, phát hiện Đoàn Minh Tiệp, Phan Văn Nhật (20 tuổi, ngụ xã Cư M’Ta, huyện M’Đrắk, tỉnh Đắk Lắk), Phạm Thành Vinh (24 tuổi), Châu Văn Tuấn (28 tuổi) và Châu Văn Tú (25 tuổi, cùng ngụ xã Hưng Thông, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An) thuê 02 phòng trọ để hoạt động cho vay lãi nặng. Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện tại 02 phòng trọ này để nhiều tài liệu, giấy tờ có liên quan đến hoạt động cho vay như: giấy chứng minh nhân dân, hộ chiếu, sổ hộ khẩu, giấy phép lái xe, giấy đăng ký xe mô-tô... và nhiều tờ rơi quảng cáo về việc cho vay tiền.

Để lôi kéo người vay, nhóm đối tượng phát nhiều tờ rơi quảng cáo về việc cho vay tiền với nội dung “cho vay tiền nhanh”, “không cần thế chấp”, “chỉ cần gọi điện thoại là có tiền”. Người đi vay chỉ cần thế chấp, thậm chí là photo giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ tùy thân khác là có thể vay tiền. Khi có nhu cầu vay tiền thì liên hệ qua số điện thoại di động, các đối tượng sẽ hỏi nhu cầu vay bao nhiêu, sau đó sẽ đến trực tiếp đến gặp mặt người vay (gặp tại nhà người vay tiền hoặc sẽ hẹn gặp ở ngoài đường, gần nơi người vay tiền sinh sống). Trước khi cho vay, các đối tượng không nói rõ lãi suất là bao nhiêu, nhưng quy định cụ thể là phải nộp trước tiền phí 10%/số tiền vay và góp tiền từ 12 - 24 ngày tùy theo số tiền vay và số tiền góp hàng ngày. Với thủ tục đơn giản, nhanh chóng được vay tiền, mặc dù biết rằng lãi suất cho vay từ các đối tượng này rất cao và cách thu nợ cũng khá phức tạp, nhưng nhiều người gặp khó khăn cần tiền gấp đã vướng vào hoạt động “tín dụng đen” này.

Như trường hợp anh T (ngụ xã Hòa Thuận, huyện Châu Thành): do tình hình dịch bệnh, kinh doanh khó khăn nên khi thấy tờ rơi quảng cáo cho vay thủ tục đơn giản nên đã liên hệ để vay tiền. Ban đầu anh vay 10 triệu thì đóng phí 01 triệu (10% tiền vay) và phải trả trong vòng 24 ngày thì mỗi ngày trả 500.000 đồng và lúc vay chỉ nhận được 8,5 triệu đồng và số tiền phải trả là 12 triệu đồng.

Nếu số tiền trả ít ngày thì lãi suất càng cao, có trường hợp người vay phải trả 1,7% lãi suất/ngày như chị N (ngụ Phường 5, thành phố Trà Vinh). Ban đầu chị vay 06 triệu đồng, trả trong vòng 12 ngày, mỗi ngày trả 600.000 đồng, đến khi trả xong là 7,2 triệu đồng, nghĩa là trong 12 ngày mà tiền lãi của 06 triệu đồng là 1,2 triệu đồng, bình quân mỗi ngày chị N phải trả 100.000 đồng. Trả được vài hôm, không có tiền để góp cho chủ nợ, chị tiếp tục vay dồn lên và cứ thế nợ nần chồng chất, dẫn đến không có khả năng chi trả.

Kết quả điều tra ban đầu, cơ quan điều tra chứng minh được số đối tượng này hoạt động cho vay lãi nặng từ tháng 6/2019 đến ngày 16/9/2020 trên địa bàn các huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh Trà Vinh và tỉnh Vĩnh Long do Đoàn Minh Tiệp cầm đầu, còn Châu Văn Tú, Phạm Thành Vinh, Phan Văn Nhật, Châu Văn Tuấn trực tiếp quản lý và đi thu tiền. Các đối tượng đã thừa nhận cho 370 người vay với tổng số tiền hơn 07 tỷ đồng và thu lợi bất chính gần 02 tỷ đồng; mức lãi suất từ 304 - 608%/năm (tức gấp 15,2 lần đến 30,4 lần so với mức lãi suất cao nhất trong giao dịch dân sự mà Nhà nước quy định).

Từ chứng cứ, tài liệu thu thập được, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Trà Vinh đã khởi tố vụ án hình sự “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” được quy định tại Điều 201 Bộ luật Hình sự năm 2015;  khởi tố và ra lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Đoàn Minh Tiệp, Phan Văn Nhật, Phạm Thành Vinh, Châu Văn Tú. Tuy nhiên, do các đối tượng không phải là người có hộ khẩu ở tỉnh Trà Vinh nên quá trình thi hành quyết định, lệnh đối với các đối tượng gặp nhiều khó khăn. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Trà Vinh đã phân công lực lượng đến các tỉnh: Nghệ An, Hà Tĩnh, Đắk Lắk để xác minh và truy bắt đối tượng. Đến ngày 18/5/2021, vận động Đoàn Minh Tiệp ra đầu thú và tống đạt quyết định các đối tượng Phan Văn Nhật, Phạm Thành Vinh, Châu Văn Tuấn, Châu Văn Tú về hành vi cho vay lãi nặng.

Thượng tá Trần Văn Kỳ, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Trà Vinh cho biết: đây là vụ án đầu tiên của tỉnh, số đối tượng ở nhiều tỉnh khác nhau, sau khi phát hiện đã bỏ trốn khỏi địa bàn tỉnh Trà Vinh và các địa phương khác nên lực lượng phải đi xác minh ở nhiều nơi, làm cho vụ việc phải kéo dài và gây khó khăn trong việc truy bắt đối tượng. Bên cạnh đó, lực lượng chức năng còn phối hợp với chính quyền địa phương để tìm bị hại và chứng minh được số tiền thu lợi bất chính của các đối tượng để có cơ sở xử lý.

PHẠM HƠN