19/07/2022 07:44
Ông Lâm Chí Hướng, xã Trường Thọ, huyện Cầu Ngang xử lý nước thải khi nuôi cá chạch lấu. Ảnh: SƠN TUYỀN
Bà Huỳnh Thị Sô Phia, đại biểu HĐND tỉnh đơn vị huyện Duyên Hải chất vấn ông Trần Văn Hùng, Giám đốc Sở TN-MT: nuôi trồng thủy sản là thế mạnh kinh tế của huyện Duyên Hải, đặc biệt là nuôi tôm thẻ chân trắng theo hình thức thâm canh, đã và đang phát triển nhanh tại địa phương. Nếu ở năm 2017, huyện có 3,74ha mặt nước ao nuôi thì đến tháng 6/2022, có 173ha (tăng 46,26 lần) với 1.337 ao nuôi của 644 hộ dân. Sản lượng tôm nuôi hình thức này chiếm 70% sản lượng tôm thẻ chân trắng hàng năm của toàn huyện. Nghề nuôi tôm đang thu hút sự tập trung đầu tư của người dân, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn tham gia trong chuỗi ngành hàng này.
Tuy nhiên, qua các buổi tiếp xúc cử tri, nội dung đơn yêu cầu của công dân gửi đến UBND huyện thì vấn đề xả thải, chất thải từ hoạt động nuôi tôm theo hình thức này đã gây ô nhiễm môi trường nước tại các hệ thống kênh, mương công cộng, gây bức xúc trong cộng đồng, ảnh hưởng đến các hộ nuôi thủy sản theo các hình thức khác, kể cả người dân sinh sống bằng hoạt động khai thác thủy sản trong nội đồng. Vấn đề trên, hiện chưa có giải pháp xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
Xin hỏi Giám đốc Sở TN-MT có nắm rõ được vấn đề này chưa? Trên địa bàn tỉnh ta có địa phương nào, kể cả Sở TN-MT tỉnh đã xử lý vi phạm hành chính được trường hợp nào vi phạm về môi trường trong hoạt động nuôi tôm thâm canh mật độ cao hay chưa? Nếu chưa thì lý do tại sao? Thời gian tới, Sở TN-MT đề ra giải pháp cụ thể để xử lý hiệu quả vấn đề trên là gì?
Vấn đề này, ông Trần Văn Hùng cho biết: đối với nội dung cử tri phản ánh, tỉnh đã ban hành một số văn bản hướng dẫn, xử lý có liên quan như: Quyết định số 05/2019/QĐ-UBND, ngày 12/3/2019 về việc quy định về điều kiện nuôi tôm nước lợ siêu thâm canh, công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Trà Vinh; Quyết định số 16/2019/QĐ-UBND, ngày 28/8/2019 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định kèm theo Quyết định số 05/2019/QĐ-UBND, ngày 12/3/2019. Sở TN-MT ban hành 01 hướng dẫn, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành 04 hướng dẫn về quy trình nuôi tôm nước lợ thâm canh và bán thâm canh trên địa bàn tỉnh Trà Vinh; xử lý vi phạm hành chính trong nuôi trồng thủy sản và BVMT trong nuôi trồng thủy sản.
Để tổ chức thực hiện, tỉnh đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành việc nuôi tôm nước lợ thâm canh mật độ cao. Theo đó, Sở TN-MT đã tổ chức kiểm tra thực trạng việc nuôi tôm, công tác BVMT trên địa bàn huyện Duyên Hải, Cầu Ngang và thị xã Duyên Hải. Qua đó, tổ công tác đã có báo cáo hàng tháng định kỳ về UBND tỉnh về kết quả theo dõi việc chấp hành quy định pháp luật của các cơ sở nuôi.
Ở cấp huyện, UBND thị xã Duyên Hải cũng đã thành lập đoàn kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về BVMT các cơ sở nuôi. Tuy nhiên, việc kiểm tra, xử lý các hộ nuôi thời gian qua chỉ dừng lại ở mức kiểm tra, nhắc nhở và hướng dẫn các hộ nuôi khắc phục, chưa xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi xả nước thải chưa đạt quy chuẩn ra môi trường (trước năm 2021) do gặp một số khó khăn.
Theo quy định, trước khi nuôi, các hộ nuôi phải thực hiện thủ tục đăng ký nuôi tại Chi cục Thủy sản. Tuy nhiên, thực tế các hộ nuôi tự phát, không đăng ký, nên không được hướng dẫn thiết kế, bố trí diện tích các ao nuôi để xử lý nước thải. Khi kiểm tra thì hầu hết các hộ đang trong vụ nuôi, nên việc yêu cầu mở rộng, cải tạo lại ao xử lý nước thải là không khả thi, phải chờ hết vụ. Hầu hết các cơ sở nuôi đều thuộc đối tượng không phải thực hiện thủ tục về BVMT theo quy định tại Nghị định số 40/2019/NĐ-CP của Chính phủ nên không thể xử lý vi phạm theo Điều 8, 9, 10, 11 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP…
Việc lấy mẫu, phân tích nước thải để làm cơ sở xử phạt vi phạm hành chính phải được thực hiện bởi đơn vị chức năng được Bộ TN-MT cấp phép (như Trung tâm Kỹ thuật TN-MT Trà Vinh) nên còn hạn chế về số lượng đơn vị thu mẫu, phân tích trên địa bàn tỉnh, không chủ động được trong các đợt kiểm tra, bắt quả tang, nhất là các hành vi xả lén ngoài giờ hành chính (vào ban đêm, ngày nghỉ).
Điều 13 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP quy định xử phạt đối với hành vi xả thải có chứa các thông số môi trường thông thường vào môi trường. Tuy nhiên, để xử phạt theo Điều này thì cần phải xác định được hàm lượng chất ô nhiễm và lưu lượng nước thải theo ngày, đêm để xác định mức phạt đối với hộ nuôi. Trong khi đó, các hộ nuôi không bắt buộc gắn đồng hồ đo lưu lượng xả thải và nhu cầu sử dụng, xả nước thải của mỗi hộ cũng khác nhau (thay đổi từng ngày tùy độ tuổi của tôm). Sở TN-MT đang tổng hợp các nội dung bất cập, khó khăn vướng mắc để đóng góp sửa đổi Nghị định số 155/2016/NĐ-CP.
Các hộ nuôi không bố trí đủ diện tích ao xử lý nước thải đủ tiêu chuẩn để xử lý nước thải đạt quy chuẩn, có hành vi xả lén ngoài giờ hành chính hoặc vào ban đêm nên gây khó khăn cho lực lượng cán bộ chuyên môn môi trường theo dõi, bắt quả tang, xử lý. Tuy nhiên, đến năm 2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 55/2021/NĐ-CP. Theo đó đã bổ sung, chỉnh sửa một số Điều của Nghị định 155/2016/NĐ-CP để phù hợp thực tế, cụ thể: khoản 5, Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Điều 6 Nghị định số 155 về áp dụng quy chuẩn kỹ thuật môi trường để xác định hành vi vi phạm hành chính, mức độ vi phạm hành chính trong lĩnh vực BVMT; nguyên tắc xử phạt một số hành vi vi phạm hành chính về BVMT, cụ thể quy định như sau: “thải lượng nước thải quy định tại Điều 13, Điều 14 là tổng lượng nước thải xả ra môi trường tính trong một ngày (24 giờ). Trường hợp không xác định được thải lượng nước thải thì thải lượng được tính theo lưu lượng nước thải tại thời điểm lấy mẫu nhân với 24 giờ”. Như vậy, cách xác định thải lượng đã được quy định rõ, vấn đề còn lại là tính tích cực, chủ động trong thực hiện.
Trong thời gian tới, Sở TN-MT tiếp tục tổ chức tập huấn bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về công tác BVMT cho đội ngũ công chức, viên chức 03 cấp. Trong đó, tiếp tục lồng ghép nội dung xử lý vi phạm hành chính trong BVMT, đặc biệt là vấn đề nuôi tôm siêu thâm canh, công nghệ cao. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo Thanh tra Sở chủ trì, phối hợp với các sở, ngành có liên quan và UBND cấp huyện tăng cường công tác kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền được quy định tại Điều 52 Nghị định số 155 và Nghị định số 55/2021/NĐ-CP. Phối hợp với các địa phương trong việc tăng cường hướng dẫn các hộ đăng ký thủ tục nuôi.
UBND cấp huyện tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn hộ nuôi thực hiện đúng các biện pháp BVMT theo quy định.
Thành lập đoàn hoặc tổ kiểm tra liên ngành, trong đó, có sự tham gia của lực lượng công an, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong công tác BVMT trên địa bàn. Đoàn hoặc tổ kiểm tra liên ngành phải xây dựng kế hoạch chi tiết, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên tham gia, tập trung kiểm tra các hộ/cơ sở nuôi tôm nước lợ siêu thâm canh, công nghệ cao, tuy đã được tuyên truyền, nhắc nhở nhưng vẫn có dấu hiệu xả nước thải trực tiếp ra môi trường để xử lý theo quy định.
UBND cấp xã tăng cường công tác quản lý địa bàn, cung cấp thông tin và phối hợp chặt chẽ với đoàn hoặc tổ kiểm tra liên ngành cấp huyện, với cơ quan thanh tra chuyên ngành để kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi xả nước thải trực tiếp ra môi trường.
SƠN TUYỀN
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Quyết định ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050.