Viễn Châu - Tác phẩm đi cùng năm tháng

(NSND. Soạn giả Viễn Châu. NXB Văn hóa - Văn nghệ Tp HCM và Hội VHNT Trà Vinh xuất bản năm 2019. Sách dày 380 trang, khổ 14,5 x 20, 5cm, bìa cứng).

Xưa nay, trong giới văn học nghệ thuật xuất thân từ Trà Vinh, có thể khẳng định Viễn Châu (tên thật Huỳnh Trí Bá, quê xã Đôn Châu, huyện Trà Cú - nay là Đôn Xuân, Duyên Hải) là tên tuổi thành công nhất. Ông có một sự nghiệp đồ sộ với hơn 2.000 bài ca vọng cổ, hơn 70 tuồng cải lương và được giới báo chí sân khấu tôn vinh nhiều biệt danh như “Vua Bài ca vọng cổ”, “Người Khai sinh Tân cổ giao duyên”. Song song đó, với tiếng đờn tranh mượt  mà điêu luyện, danh cầm Bảy Bá (một nghệ danh khác của ông), hợp cùng Năm Cơ (đờn sến), Văn Vĩ (ghi ta phím lõm) từng một thời làm dậy sóng sân khấu cải lương Sài Gòn. Năm 2008, danh cầm Bảy Bá được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú; năm 2012, Soạn giả Viễn Châu được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.

Có thể nói, bài ca vọng cổ là lĩnh vực mà ông tâm huyết nhất và cũng mang lại cho ông nhiều thành công nhất. Ông là người khởi xướng cho việc bỏ đi hai câu 3 và 4, để bài ca vọng cổ sáu câu còn lại bốn câu, đáp ứng yêu cầu ngắn gọn, nhẹ nhàng của cuộc sống. Ông cũng là người sáng tạo việc lồng ghép những đoạn tân nhạc vào bài vọng cổ, hình thành thể loại “Tân cổ giao duyên” mới lạ. Đặc biệt, với sự am hiểu tường tận thế mạnh của từng nghệ sĩ, theo kiểu “đo ni đóng giày”, ông đã sáng tác những bài vọng cổ phù hợp, để các nghệ sĩ phát huy tốt nhất sở trường, chất giọng độc đáo, góp phần tạo nên tên tuổi nhiều thế hệ nghệ sĩ tài danh như Út Trà Ôn, Hữu Phước, Tấn Tài, Thành Được, Minh Cảnh, Minh Phụng, Ngọc Giàu, Út Bạch Lan, Thanh Nga, Lệ Thủy, Mỹ Châu… và cả những nghệ sĩ hài như Văn Hường, Hề Sa, Giang Châu… Nhiều bài ca vọng cổ của ông phổ biến rộng rãi trên cả nước, được các thế hệ nghệ sĩ nổi tiếng thể hiện, được công chúng và giới mộ điệu hết lòng tán thưởng như: Tình anh bán chiếu, Võ Đông Sơ - Bạch Thu Hà, Mưa lạnh Thảo Cầm Viên, Giây phút ngậm ngùi, Anh đi xa cách quê nghèo…

Với một sự nghiệp đồ sộ trong gần 70 năm lao động nghệ thuật miệt mài và nghiêm túc, Nghệ sĩ nhân dân, Soạn giả Viễn Châu xứng đáng là một nhân vật tiêu biểu của tỉnh Trà Vinh trên lĩnh vực văn hóa nghệ thuật.

Nhân kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Trà Vinh (01/01/1900 - 01/01/2020), Ban Tổ chức các ngày lễ lớn tỉnh chỉ đạo Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh phối hợp với gia đình cố Nghệ sĩ nhân dân, Soạn giả Viễn Châu và Nxb Văn hóa - Văn nghệ Tp HCM sưu tầm, biên tập và xuất bản Tập sách “Viễn Châu - Tác phẩm đi cùng năm tháng” như sự ghi nhận, vinh danh một nghệ sĩ lớn, tài năng, có nhiều đóng góp xuất sắc cho nghệ thuật sân khấu cải lương Nam bộ.

Tập sách gồm 100 bài ca vọng cổ được nhiều người ưa thích của Nghệ sĩ nhân dân. Soạn giả Viễn Châu và được bố cục theo 05 chủ đề: Tình yêu quê hương, đất nước; cảm hứng lịch sử và dã sử; cảm hứng nghề nghiệp hoạt động sân khấu; tân cổ giao duyên và vọng cổ hài hước.

Nhà văn TRẦN DŨNG