Giải pháp nâng cao chất lượng công tác thẩm tra dự thảo nghị quyết trình tại kỳ họp

Kết quả thẩm tra là cơ sở quan trọng giúp đại biểu HĐND có thêm thông tin, thảo luận và quyết nghị. Từ đó, đảm bảo cho quá trình xem xét các NQ của HĐND toàn diện, phù hợp với yêu cầu thực tiễn của từng địa phương thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh và nâng cao đời sống Nhân dân.

Hội nghị giao ban lần thứ 5 giữa Thường trực, các ban HĐND tỉnh với Thường trực HĐND các huyện, thị xã, thành phố, nhiệm kỳ 2021 - 2026 tại huyện Trà Cú ngày 04/4/2024 bàn sâu về giải pháp nâng cao chất lượng ban hành nghị quyết của HĐND các cấp (trong ảnh: lãnh đạo các ban HĐND tỉnh (bàn đầu) tham dự hội nghị). 

Thường trực HĐND huyện Càng Long đề cao và phát huy vai trò của các ban HĐND

Với tầm quan trọng của công tác thẩm tra, thời gian qua, Thường trực HĐND huyện Càng Long quan tâm chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng ban HĐND thực hiện trước mỗi kỳ họp. Đồng thời, yêu cầu UBND khẩn trương hoàn thành tờ trình và dự thảo NQ chuyển đến các ban HĐND để thực hiện việc thẩm tra đúng theo kế hoạch đề ra. Căn cứ chức năng, nhiệm vụ và hồ sơ, tài liệu được tiếp nhận, các ban HĐND chủ động nghiên cứu các nội dung thẩm tra thuộc lĩnh vực được phân công.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, công tác thẩm tra của các ban HĐND cấp huyện, cấp xã trên địa bàn huyện Càng Long thực hiện cơ bản đảm bảo đúng theo luật định. Chất lượng báo cáo thẩm tra tại kỳ họp ngày càng được nâng lên, đã đánh giá, phân tích hạn chế, chỉ ra nguyên nhân và đề xuất, kiến nghị đối với từng nội dung dự thảo NQ.

Tuy nhiên, qua thực tiễn, việc tổ chức thực hiện công tác thẩm tra các dự thảo NQ trình tại kỳ họp thời gian qua trên địa bàn huyện vẫn còn một số hạn chế: một số thành viên ban HĐND chưa nghiên cứu sâu các văn bản, các luật có liên quan; chưa thực hiện hết chức năng, nhiệm vụ trong hoạt động thẩm tra; ít tổ chức khảo sát trước khi họp thẩm tra; tính phản biện và chính kiến của ban chưa sâu. Từ đó, một số NQ được ban hành còn sai sót, cụ thể đã được các ban HĐND tỉnh thẩm tra góp ý.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động thẩm tra dự thảo NQ trình tại kỳ họp HĐND trong thời gian tới, Thường trực HĐND huyện Càng Long đề ra một số giải pháp, trong đó, chú trọng vai trò của các ban HĐND trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thẩm tra.

Đồng chí Nguyễn Văn Triều, Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Càng Long cho biết: lãnh đạo các ban HĐND cần phối hợp với cơ quan soạn thảo gửi dự thảo NQ kèm theo các hồ sơ, tài liệu liên quan theo kế hoạch để ban có cơ sở nghiên cứu tài liệu đầy đủ, kịp thời. Lãnh đạo ban cần tiếp cận, nghiên cứu và tham gia ý kiến đối với cơ quan soạn thảo ngay từ dự thảo ban đầu đến khi hoàn chỉnh dự thảo NQ.

Khi xác định rõ về cơ sở pháp lý và thẩm quyền, lãnh đạo ban phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên ban gắn với kinh nghiệm và đơn vị đang công tác nhằm phát huy khả năng hiểu biết, tính chuyên sâu của thành viên ban, đồng thời, phát huy tinh thần tập thể của ban khi được phân công thẩm tra. Thành viên ban cần thường xuyên cập nhật thông tin, nghiên cứu văn bản và nắm đầy đủ các chủ trương của Đảng, quy định của pháp luật, những nội dung có liên quan theo phân công, giúp cho công tác thẩm tra đảm bảo chất lượng, hiệu quả.

Tổ chức các hoạt động khảo sát thực tế tại địa bàn có liên quan đến vấn đề cần thẩm tra khi cần thiết, kịp thời, nắm vấn đề từ nhiều nguồn thông tin để đánh giá trung thực, khách quan, toàn diện, có đối chiếu và chính kiến của ban, từ đó, đưa ra những kiến nghị, đề xuất phù hợp. Trong quá trình nghiên cứu hồ sơ, tài liệu thẩm tra, lãnh đạo ban và thành viên ban cần đối chiếu so sánh nội dung của tờ trình và dự thảo NQ với các tài liệu khác có liên quan, nhất là các văn bản góp ý của các ban, ngành, địa phương để phát hiện các vấn đề còn có ý kiến khác nhau chưa được giải trình, tiếp thu hoặc tiếp thu chưa đầy đủ để có tính thống nhất cao. Ban tiến hành họp thẩm tra theo đúng trình tự quy định tại Điều 111, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, trong đó, làm rõ mục đích, sự cần thiết, cơ sở thực tiễn, tính khả thi của các dự thảo nghị quyết.

Nội dung báo cáo thẩm tra cần ngắn, gọn, tập trung vào nội dung thẩm tra, thể hiện rõ chính kiến của ban về cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn, sự phù hợp, tính khả thi với điều kiện thực tế của địa phương. Khi tổ chức họp ban thẩm tra mời lãnh đạo Thường trực HĐND tham dự để cho ý kiến và có định hướng; mời lãnh đạo cơ quan chủ trì soạn thảo tham dự, giải trình làm rõ những vấn đề đại biểu đã nêu. Kết thúc cuộc họp thẩm tra, chủ tọa kết luận phải cụ thể, rõ ràng để cơ quan soạn thảo tiếp thu, hoàn thiện dự thảo nghị quyết, báo cáo Thường trực HĐND trình Ban Thường vụ Huyện ủy cho ý kiến trước khi trình kỳ họp HĐND.

Thường trực HĐND huyện Tiểu Cần: trước hết phải đảm bảo sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với hoạt động của HĐND

Từ đầu nhiệm kỳ 2021 - 2026 đến nay, HĐND huyện Tiểu Cần tổ chức 11 kỳ họp, ban hành 97 NQ; các ban HĐND huyện tổ chức thẩm tra đảm bảo đúng quy trình, từng bước đổi mới theo hướng chuyên sâu vào từng nội dung, lĩnh vực. Đồng thời, tăng cường giám sát, khảo sát nắm tình hình và nghiên cứu tài liệu để phục vụ hoạt động thẩm tra, do đó, chất lượng thẩm tra ngày càng nâng lên.

Tuy nhiên, trong quá trình thẩm tra vẫn còn có một số hạn chế, vướng mắc dẫn đến chất lượng công tác thẩm tra phần nào bị ảnh hưởng, như: một số tờ trình, dự thảo NQ gửi về Thường trực HĐND huyện còn chậm so với yêu cầu; phần lớn các ban HĐND chưa được tham gia ngay từ đầu quá trình xây dựng dự thảo NQ; thành viên của các ban hoạt động chủ yếu là kiêm nhiệm, việc tham gia của thành viên ban đôi khi chưa thực sự đầy đủ; một số dự thảo NQ của đơn vị trình chưa thực sự đảm bảo chất lượng…

Để công tác thẩm tra dự thảo NQ đạt chất lượng cao, Thường trực HĐND huyện Tiểu Cần cho rằng, trước hết, phải đảm bảo sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với hoạt động của HĐND để nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND nói chung, trong công tác thẩm tra và ban hành NQ nói riêng. Thực hiện các quy định về công tác thẩm tra, trong đó, chú trọng về sự tham gia của lãnh đạo UBND, thủ trưởng cơ quan chuyên môn tham mưu tại các buổi thẩm tra để tăng hiệu quả, chất lượng và tính thống nhất giữa cơ quan thẩm tra và cơ quan chuyên môn. Không xem xét cho ý kiến những nội dung trình không đảm bảo hồ sơ, thủ tục; bố trí đủ thời gian cho việc nghiên cứu hoặc tổ chức khảo sát, thẩm tra.

Phát huy vai trò trách nhiệm của ban chuyên trách; chủ động tham gia ngay từ giai đoạn đầu xây dựng NQ. Các ban HĐND phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo, UBND để tham gia ngay từ đầu trong quá trình soạn thảo NQ; các cơ quan chuyên môn của UBND chủ trì tham mưu có sự phối hợp với các ban HĐND trong quá trình các bước xây dựng NQ, họp lấy ý kiến thông qua dự thảo NQ trước khi trình các ban HĐND.

Các ban HĐND phải tuân thủ trình tự, nội dung, các bước thẩm tra theo quy định. Chủ động sớm trong việc tiếp nhận hồ sơ, nghiên cứu các nội dung thẩm tra được phân công; kịp thời chuyển các tài liệu để thành viên của ban có thời gian nghiên cứu; thẩm tra trước đối với các NQ cần xin ý kiến Ban Thường vụ, để nâng cao vai trò vị thế của các ban HĐND, do đó, cần được phát huy có hiệu quả, chất lượng trong công tác thẩm tra để làm kênh thông tin giúp Ban Thường vụ cho ý kiến đối với các vấn đề UBND trình.

Bên cạnh đó, cần phát huy tinh thần tập thể của ban, phát huy vai trò, trách nhiệm của các thành viên ban, phân công, giao nhiệm vụ chịu trách nhiệm cụ thể về các nội dung cần thẩm tra. Trên cơ sở kết quả thẩm tra, trong trường hợp còn có ý kiến khác nhau, cần thiết, các ban HĐND đề nghị Thường trực HĐND tổ chức cuộc họp với UBND, cùng các cơ quan chuyên môn của UBND để trao đổi, nghe giải trình những nội dung chưa rõ hoặc còn có ý kiến khác nhau trước khi có ý kiến chính thức với UBND.

Tiến hành khảo sát tại một số đơn vị địa phương liên quan để nắm bắt thông tin, trong đó, cần tập trung khảo sát, giám sát các nội dung liên quan dự thảo NQ về phát triển kinh tế - xã hội, về đầu tư công... Tiến hành thẩm tra cần đảm bảo quy định về mặt thời gian, thành phần và đầy đủ của hồ sơ dự thảo NQ. Bố trí hợp lý thời gian thẩm tra, đảm bảo chất lượng, hiệu quả của công tác thẩm tra. UBND huyện đảm bảo về thời gian gửi hồ sơ thẩm tra; đối với các ban, cần chủ động yêu cầu các cơ quan chuyên môn của UBND gửi báo cáo, tờ trình và dự thảo NQ kèm theo hồ sơ, tài liệu liên quan theo quy định.

Báo cáo thẩm tra là cơ sở quan trọng để đại biểu HĐND nghiên cứu, thảo luận và quyết nghị thông qua các NQ tại kỳ họp. Do đó, báo cáo thẩm tra phải nêu rõ ý kiến đánh giá của ban về những vấn đề được ban nhất trí, không nhất trí, còn có ý kiến khác nhau, những kiến nghị sửa đổi, bổ sung và được các thành viên ban cho ý kiến vào nội dung kết luận. Nội dung báo cáo thẩm tra cần nêu rõ quan điểm, chính kiến của ban về những vấn đề còn có ý kiến khác nhau để đề nghị cơ quan chuyên môn giải trình làm rõ.

Bài, ảnh: KIM LOAN