Phát huy vai trò giám sát của UBMTTQ Việt Nam các cấp

Cùng với phát huy dân chủ, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, thời gian qua, UBMTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh đã chú trọng triển khai, nâng cao chất lượng hoạt động giám sát, phát huy vai trò của Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng, Ban Thanh tra nhân dân. Qua đó, góp phần tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh, thực hiện tốt cầu nối giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân, tạo động lực thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Đồng chí Nguyễn Văn Triết (người thứ 2 từ phải sang) phát biểu tại hội nghị giao ban Mặt trận lần 2 năm 2023 với chủ đề “Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của Ban giám sát đầu của cộng đồng và thực hiện dân chủ ở cơ sở”.

Nhìn lại nhiệm kỳ 2019 - 2023, hoạt động giám sát của MTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực. Nội dung giám sát đi vào những vấn đề được đông đảo Nhân dân quan tâm, kiến nghị. Giám sát được triển khai đồng bộ bằng nhiều hình thức, phù hợp với điều kiện thực tế của từng cấp, từng địa phương; đảm bảo sự hài hòa cho cả chủ thể và đối tượng được giám sát. Công tác giám sát được Tỉnh ủy quan tâm, tin tưởng và cho chủ trương MTTQ giám sát việc thực hiện chương trình hành động của đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021 - 2026 và nhiều nội dung khác.

Trong nhiệm kỳ, Ban Thường trực UBMTTQ Việt Nam các cấp chủ trì giám sát 1.439 cuộc (cấp tỉnh 24, cấp huyện 249, cấp xã 1.166). Cụ thể như, giám sát tại Ban Chấp hành Đảng bộ xã Đa Lộc, huyện Châu Thành và Ban Chấp hành Đảng bộ xã Nhị Trường, huyện Cầu Ngang; giám sát tại Đảng ủy xã Đôn Xuân, huyện Trà Cú và Đảng ủy xã Tân Bình, huyện Càng Long.

Riêng năm 2023, ngay từ đầu năm, Ban Thường trực UBMTTQ Việt Nam tỉnh đã xây dựng kế hoạch giám sát chung nhiều nội dung, trong đó có giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt, cán bộ đảng viên, đối tượng quy hoạch nhiệm kỳ 2025 - 2030.

UBMTTQ Việt Nam các cấp tích cực tham gia các đoàn giám sát của HĐND tỉnh, các Ban của Tỉnh ủy, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh và có những ý kiến đóng góp thiết thực cho các cơ quan, đơn vị, cá nhân được giám sát. Đồng thời, theo dõi, giám sát tại các cuộc hội nghị, các kỳ họp HĐND về việc thực hiện các nghị quyết, các chính sách, việc giải quyết các vấn đề nổi cộm, bức xúc của cử tri và Nhân dân, của các cơ quan, đơn vị liên quan...

Đặc biệt, trong thời gian qua, công tác giám sát việc thực hiện Quy định số 124-QĐ/TW, ngày 02/02/2018 của Ban Bí thư và Thông tri số 10/TT-MTTW-BTT, ngày 22/9/2020 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam hướng dẫn giám sát cán bộ, đảng viên và công tác cán bộ đã được cấp ủy, chính quyền các cấp triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, đúng quy định, tạo chuyển biến tích cực, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và Nhân dân. Qua đó, thống nhất về phương pháp, cách thức triển khai thực hiện; vị trí, vai trò, tầm quan trọng của MTTQ trong công tác giám sát được nâng lên; từng bước ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, tạo sự đồng thuận xã hội, góp phần xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền và hệ thống chính trị vững mạnh.

Đồng thời, phát huy tốt các hình thức giám sát thông qua hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng. Toàn tỉnh hiện có 106 Ban Thanh tra nhân dân với 888 thành viên và 109 Ban Giám sát đầu cư của cộng đồng với 892 thành viên.

Trong 05 năm qua, Ban Thanh tra nhân dân và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã tổ chức giám sát được 4.613 cuộc. Qua giám sát, 02 ban đã có 2.439 kiến nghị và được các đơn vị có liên quan kịp thời khắc phục sau giám sát. Các kiến nghị chủ yếu là khắc phục trong quá trình thi công các công trình đã làm cản trở việc đi lại của người dân, ô nhiễm môi trường và gây tiếng ồn… Qua giám sát, 02 ban đã kịp thời tham mưu UBMTTQ Việt Nam các địa phương kiến nghị các cơ quan, đơn vị được giám sát và cấp ủy, chính quyền chỉ đạo khắc phục, xử lý những sai sót, khuyết điểm, góp phần thực hiện đúng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân.

Đồng chí Huỳnh Văn Nhanh, Phó Chủ tịch UBMTTQ huyện Cầu Ngang cho biết: phát huy vai trò của MTTQ và Nhân dân trong công tác giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền các cấp; nhất là tập trung giám sát hướng đến các vấn đề liên quan trực tiếp đến đời sống của người dân. Hàng năm, UBMTTQ Việt Nam huyện tham mưu Ban Thường vụ Huyện ủy đưa nội dung giám sát, phản biện xã hội vào nghị quyết để lãnh, chỉ đạo Mặt trận các cấp và  các đoàn thể thực hiện.

Trong đó, nội dung, đối tượng giám sát tập trung vào những vấn đề liên quan đến quyền lợi hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên và Nhân dân, nhất là công tác tiếp dân, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân; XDNTM; giám sát cán bộ, đảng viên và công tác cán bộ theo các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội…Hướng dẫn Nhân dân tích cực tham gia ý kiến công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và thường xuyên tham gia góp ý trong công tác xây dựng tổ chức Đảng.

Năm 2023, UBMTTQ Việt Nam huyện Cầu Ngang phối hợp với HĐND và các ngành, đoàn thể thực hiện 20 cuộc giám sát. UBMTTQ Việt Nam cấp xã và các đoàn thể giám sát được 75 cuộc. Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng ở cơ sở tiếp tục được phát huy, đã tổ chức giám sát được 68 cuộc.

Điển hình, UBMTTQ Việt Nam xã Nhị Trường đã thành lập 05 Ban giám sát đầu tư của cộng đồng, giám sát 05 công trình giao thông nông thôn trên địa bàn xã. Để tạo điều kiện cho Ban giám sát đầu tư của cộng đồng hoạt động hiệu quả, UBMTTQ xã phối hợp với UBND xã là chủ đầu tư cung cấp tài liệu và bản thiết kế các công trình gửi đến thành viên Ban giám sát nghiên cứu trao đổi và có cử thành viên tham gia giám sát thường xuyên và kịp thời đề xuất UBND và đơn vị thi công khắc phục một số sai sót trong thực hiện.

Theo đồng chí Nguyễn Văn Triết, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch UB MTTQ Việt Nam tỉnh, hoạt động giám sát của MTTQ Việt Nam các cấp trong thời gian qua mặc dù được sự quan tâm chỉ đạo và hướng dẫn thực hiện đạt được một số nội dung, vụ việc theo yêu cầu nhiệm vụ ở địa phương, nhưng từng lúc hiệu quả chất lượng chưa cao, chưa đạt yêu cầu kế hoạch chỉ đạo, nhất là cấp xã chưa thể hiện tính chủ động, chưa áp dụng đúng theo quy trình; phương thức giám sát thông qua hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân và Ban Giám sát đầu tư cộng đồng chưa được phát huy đúng mức.

Các ý kiến, kiến nghị của MTTQ đều được các cơ quan chức năng thực hiện nhưng một số ít cơ quan chức năng chậm hoặc không thông báo kết quả thực hiện kiến nghị cho MTTQ. Theo số liệu thống kê thì có 76% cơ quan trả lời kiến nghị của MTTQ và có 66% số ý kiến kiến nghị của MTTQ được trả lời. Hoạt động của Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng tại không ít xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh còn kém hiệu quả. Kinh phí cho hoạt động giám sát còn hạn chế, mức chi cho đại biểu tham dự các cuộc giám sát chưa tương xứng với công sức và trí tuệ của các đại biểu. Quy định Trung ương giám sát nội dung gì thì Mặt trận tỉnh phải giám sát nội dung đó và thực hiện thêm một số nội dung giám sát của tỉnh đã gây quá tải cho cấp tỉnh và tiếp tục gây quá tải cho cấp huyện và cấp xã.

Có thể khẳng định công tác giám sát của UBMTTQ Việt Nam các cấp trên địa bàn tỉnh thời gian qua đạt được nhiều kết quả quan trọng. Thông qua giám sát, MTTQ đã tác động tích cực đến việc phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; góp phần đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Bài, ảnh: SƠN TUYỀN